En thans de mogelijke gevolgen!
Als Vorst Hohenlohe op den 13 October te 12.00 zijn offensief
had doorgezet, zou hij Lannes met bijna wiskunstige zekerheid
in de Saaie hebben geworpen. En ook het korps Augereau van de
linkercolonne, dat geheel afgezonderd van de rest van het leger
langs den li. Saale-oever oprukte, had dit lot kunnen treffen.
NAPOLÉON, die in de geheel onjuiste veronderstelling verkeerde,
dat de vijand bij Jena het hoofdleger der Pruisen was, zou dan den
14 October aan Davout zeker niet de order hebben gegeven om
van Naumburg in ZW. richting naar Apolda op te rukken (naar
hij meende in den rug van het vijandelijke hoofdleger), en er wel
de voorkeur aan hebben gegeven zijn overblijvende korpsen op den
re.-Saale-oever samen te trekken voor den slag bij Jena. Dan zou
dus het Pruisische leger verder ongehinderd zijn afgemarcheerd,
vooral moreel gesterkt door de partieele successen op Lannes en
Augereau; NAPOLÉON zou voorzichtiger en dus langzamer zijn
gevolgd. Oostenrijk zou
Maar beter kan ik de werkelijkheid van den 14 October beschrij
ven waarbij het Pruisische leger werd vernietigd.
Toen NAPOLÉON den 13 October van Lannes bericht kreeg,
dat hij werd aangevallen, gaf hij bevelen om het leger bij Jena
te concentreeren; aldus stonden in den nacht van 13/14 October:
Lannes voor den Landgrafenberg,
Lefebvre op dezen berg,
Augereau Z. van Jena,
Ney op den re.-oever vóór Jena;
Soult was in aantocht, evenals Murat,
en bij Naumburg de korpsen van Davout en Bernadotte, die in
ZW. richting via Kösen naar Apolda zouden marcheeren om den
vijand bij Jena in flank en rug aan te grijpen.
Een schoon plan, echter met één fout: het Pruisische hoofdleger
stond niet bij Jena; daar stond alleen de groep Hohenlohe, zoodat
502
„die Haupt-Armee den Rückzug über die Unstrut fortsetzen und die
„Armee des Fürsten zu Hohenlohe ihr nach Auerstedt und Kösen als
„Arrieregarde folgen.",
„so hatte der Herzog zu diesem Briefe nicht mehr Zeit
„nöthig gehabt als zu demjenigen, in welchem er die Sendung
„Massenbachs nach dem Hauptquartier verlangte. Der Fürst und Mas-
„senbach waren nicht auf den Gedanken gekommen, dasz es ihnen
„verboten sei, einen ihnen über die Saaie auf den Hals kommenden
„Feind zurückzuweisen. Im Gegentheil. Als erprobter Führer wuszte
„der Fürst genau, dasz man nicht in der starren Defensive verharren
„kann, und er hatte gewuszt, dasz es gerade in seinem defensiven
„Auftrage lag, Lannes am 13 Oktober in die Saaie zu werfen. Als
„erprobter Führer hatte er auch erkannt, dasz die Armee ohne Gefecht
„schwerlich zurückmarschiren konnte, nachdem Lannes einmal durch
„Jena auf den Landgrafenberg gelangt war. Hat er doch selbst gesagt,
„ihm gegenüber kommandire Lannes, welcher gern „beisze".
„Es ware ihm aber dann auch nicht in den Sinn gekommen, eine weit
„ausgehende Offensive über die Saaie hinaus zu planen."
