bedreigde flank, wanneer de staat van onze defensie hier
bedoeld in den meest uitgebreiden zin of m.a.w. de zorg voor
onzen oorlogspotentieel daarbij onvoldoende aandacht heeft.
Beide elementen van staatszorg dienen tezamen en in onderling
verband te worden verzorgd.
ad d. Het verbruik, beschouwd i.v.m. de productie, den im-
en export en de productiemogelijkheden.
Het niet kunnen bereiken van den hiervorenbedoelden even
wichtstoestand, impliceert het^n vredestijd overwegen en voor
bereiden van de bij mobilisatie te nemen maatregelen, teneinde
in staat te zijn de als gevolg daarvan te verwachten moeilijkheden
zooveel mogelijk te kunnen ondervangen.
Het gemiddelde verbruik per hoofd van de bevolking is voor
elk land verschillend en is o.m. afhankelijk van den algemeenen
levensstandaard, de cultureele ontwikkeling en de constructie van
de maatschappij. De bepaling van het totale verbruik kan dus
niet berusten op het maken van een rekensommetje.
Het eenige middel, dat ons een globaal inzicht kan geven in het
totaal der noodzakelijke behoeften in oorlogstijd is daarom het
maken van een nauwkeurige studie van de samenstelling van de
maatschappij en het instellen van een onderzoek naar het verbruik
van de instandhoudingsmiddelen voor die maatschappij in vredes
tijd. Daartoe is in de eerste plaats noodig, dat we beschikken over
tot in details nauwkeurige im- en export- en productiestatistieken.
Vooral de samenstelling van goed bruikbare productiestatistieken
zal veel tijd en groote deskundigheid vereischen. Het lijkt ge-
wenscht in verband met de uitgebreidheid van den N.I.-Archipel
en zijne in bepaalde oorlogsgevallen kwetsbare verbindingen die
gegevens voor de groote eilanden en bepaalde groepen van eilanden
afzonderlijk te doen verzamelen en de daarop te baseeren maat
regelen en voorbereidingen regionaal vast te stellen.
De studie van de samenstelling van de maatschappij zal een
voldoende en noodzakelijk inzicht kunnen verschaffen in de ver-
bruiksverdeeling en de gebeurlijk daarop te baseeren distributie
ordening.
De hiervoren bedoelde verzameling van gegevens, beschouwd
in verband met den ontwikkelingsgraad van ons productiesysteem
en zijn mogelijkheden vormen bovendien de basis voor de vast
stelling van de richting waarin de ontwikkeling van het industrie
apparaat en de land- en mijnbouwpolitiek in vredestijd moeten
worden geleid en hoe de aanpassing daarvan in oorlogstijd in
verband met de te verwachten handelsmogelijkheden, de raming
van de oorlogsbehoeften en de beschikbare werkkrachten aan de
veranderde omstandigheden zal kunnen geschieden.
559
