ad e. (De handelsmogelijkheden in verschillende oorlogsgevallen
beschouwd in verband met de geografische ligging van den
Archipel).
Een doorslaggevende factor voor de bepaling van de noodza
kelijkheid óf, c.q. de mate waarin, alsmede van het tijdstip waarop
oorlogsvoorraden voor de behoeften van volk en weermacht moe
ten worden gevormd, is de aanvullingsmogelijkheid uit het buiten
land in oorlogstijd.
In dit opzicht verkeert Nederlandsch-Indië in ongunstige omstan
digheden, omdat aanvulling ovei* aangrenzend neutraal gebied
voor ons niet mogelijk is, doch alle aanvoer over zee moet plaats
hebben langs voor het grootste deel zeer lange verbindingen, ter
wijl we niet in het bezit zijn van de middelen, noch ooit bij machte
kunnen zijn die in voldoende mate te vormen om als bijv. Enge
land die verbindingen te beschermen. Daarbij komt nog, dat
de uitgebreidheid van den Archipel van dien aard is, dat het even
min mogelijk zal zijn onder alle omstandigheden voldoende mid
delen beschikbaar te stellen tot het in bevredigende mate veilig
stellen van de inter-insulaire verbindingen.
Indien we onverhoopt in oorlog mochten geraken met een groote
zeemogendheid, zal o.m. als gevolg van de ligging van Neder-
landsch-Indië op de groote scheepvaartroutes, die hier door nauwe
straten worden geleid en de belangrijkheid van onze oliehavens -
in de verschillende denkbare gevallen en combinaties mogen
worden verwacht, dat de vijand met een groot deel van zijn macht
in de N.I.-wateren zal opereeren. Het behoeft geen betoog, dat
onder die omstandigheden de handel met het buitenland en het
inter-insulaire scheepvaartverkeer sterk zullen zijn ingekrompen.
Door het handelsverkeer evenwel zoo veel mogelijk naar de veiligst
gelegen havens te leiden, zullen de verliezen aan schepen en goede
ren kunnen worden beperkt. De voor die verlegging van het ver
keer noodzakelijk te treffen maatregelen zullen in vredestijd
moeten worden voorbereid.
ad. f. (De ontwikkelingsgraad van het verkeer en de aard van
de interne verbindingen
Een modern georganiseerde maatschappij zonder een sterk
ontwikkeld wegverkeer en een verkeersnet, dat aan hooge eischen
voldoet, is ondenkbaar. Tevens kan worden geconstateerd, dat het
bedrijfsleven in hooge mate afhankelijk is van den goeden staat
dier verbindingen en van de hoeveelheid beschikbare transport
middelen. Het is daarom een eisch, dat voor de goede function-
neering van het verkeer in vredestijd steeds wordt beschikt over
een voldoenden voorraad onderhoudsmiddelen en een reserve aan
560
