vrede-idee" dat hij zich letterlijk elke beleediging liet aanleunen
in de hoop conflicten te vermijden. Voor een man van het karakter
van NAPOLÉON, die in zijn hart FRIEDRICH wel genegen was,
was dit echter juist een reden om aan Preuszen steeds zwaarder
eischen te stellen, in de overtuiging, dat wat er ook kon gebeuren,
aan werkdadig verzet tegen zijn eischen niet gedacht behoefde te
worden. En hier tastte de speler NAPOLÉON ten slotte mis
Langzaam maar zeker verscherpte zich de verhouding tusschen
heide landen. Koningin LUISE mengde zich in de politiek
onder den invloed van het Russische hof, en in hofkringen steeg
de oorlogsstemming met volkomen negatie van 's Konings vredes-
inzicht. Tot een climax kwam het, toen van den gezant uit Paris
het bericht werd ontvangen, dat Engeland met Frankrijk vrede
zou sluiten ten koste van Pruisen. Weliswaar was dit bericht
valsch, maai- dat nam niet weg, dat den 9 Augustus 1806 de Prui
sische mobilisatie werd bevolen (zonder den vijand te noemen!),
zoodat de oorlog onvermijdelijk was.
De twee aanstaande tegenstanders Frankrijk en Pruisen waren
wel heel ongelijkwaardig.
NAPOLÉON, de grootmeester in strategie en krijgskunst, vond
als tegenstanders: „bewahrte, brave Führer zweiten und dritten
Ranges aus der alten Schule". Tegenover de beproefde Fransche
troepen, welke 14 jarenlang bijna voortdurend in oorlog hadden
gestaan, kwam het oude Pruisische leger, zonder oorlogservaring
en aangevoerd door een verouderd officierskorps onder de ka
piteins en ritmeesters waren er 2 van 70 en 18 van meer dan 60
jaren oud, terwijl de artillerie de kroon spande met een luitenant
van 70 jaren.
493
Dat aanvoerders van dien leeftijd tegen de vermoeienissen van een
veldtocht niet opgewassen waren, blijke nog uit het volgende grapje,
dat Hohenlohe vertelt:
„So kam einer der Generale am 13 Oktober 2) zu der Berathung statt
„vor Tage, erst urn 10 V2 Uhr, weil er den Morgenschweisz erst ab-
„warten muszte, und dadurch ward der Aufbruch der ganzen Armee
„verzögert."
b „Ich kenne kein gröszeres Gut auf der Erde, als die Erhaltung des
„Friedens und der Ruhe, den einigen Weg der Glückseligkeit des Menschen-
„geschlechts!"
Inderdaad; maar dan onder de voorwaarde, dat alle andere leiders van de
omringende staten met gelijke edele gevoelens gezegend zijn. Was dat niet
zoo en zulks was de realiteit - dan kon 's Konings edelaardigheid zijn land
slechts naar een ramp voeren.
b Dat is dus op den dag vóór den slag bij Auerstedt. Door die vertraging
in den afmarsch kon het leger den pas van Kösen niet meer op dezen dag
afsluiten, nestelde Davout zich daar, en kon hij op den 14en de aanvallen
van de dubbele Pr. overmacht afwijzen en in een Fransche zege doen keeren.
