Welke waren de Russische plannen Door de ontcijfering van
achtereenvolgens opgevangen radiotelegrammen had men omtrent
de Russische voornemens klaarheid gekregen, en wist men, dat
de Russen een nieuw front organiseerden, waarvan de rechter
vleugel zou komen te liggen bij Novogeorgievsk.J) Met de daarvoor
noodige verplaatsingen zouden enkele weken gemoeid zijn het was
dus wèl een buitenkansje voor de Oostenrijksche enDuitsche leger
leiding, dat zij zoo tijdig, zoo juist, en zoo volledig werden ingelicht.
De Russische hergroepeering zou op 20 October voltooid zijn.
Van 12 September tot 20 October zouden de Russen dus niet
op groote schaal aanvallend kunnen optreden, en in dien
tusschentijd „viel" hun geheimschrift, waarvan de sleutel al dien
tijd blijkbaar niet was gewijzigd. Van de genoemde omstandig
heden maakten de Duitsche en Oostenrijksche troepen nu dank
baar gebruik om tusschen 9 en 12 October naar de Weischsel op
te rukken en de Russen vóórdat hunne hergroepeering voltooid
was aan te vallen. De Russen werden tot op den rechter oever van
de Weichsel teruggedreven, doch wisten zich aldaar staande te
houden tot hunne hergroepeering gereed was.
Onmiddellijk daarna, op den ochtend van den 21sten October
zou de Russische aanval worden ingezet, waarbij het zwaartepunt
zou worden gelegd op den Duitschen linker vleugel. Deze hoofd-
druk zou worden uitgevoerd door het 2e en 5e Leger, welke daartoe
in de lijn Novogeorgievsk Warschau waren opgesteld. Doch in
den nacht van 19 op 20 October trok het Duitsch-Oostenrijksche
front geheel onverwachts terug, zoodat de Russische aanval in
zóóverre geen succes kon worden, dat de vijand ontsnapte. Waren
de Duitschers twee dagen langer in hunne posities gebleven, dan
zou hun toestand uiterst kritiek zijn geworden.
Generaal Ronge deelt hieromtrent mede, dat de terugtocht van
de Weichsel naar Silezië door Generaal Hindenburg werd bevolen,
omdat hem uit de ontcijferde radioberichten duidelijk was gewor
den, dat de Duitsch-Oostenrijksche troepen in getalsterkte verre
in de minderheid waren bij de Russische strijdkrachten. Toch was
het gevaar voor de Duitsch-Oostenrijksche troepen nog geenszins
geweken, immers was het te verwachten, dat de Russen tot een ver
volging zouden overgaan. De toestand, zooals die zich verder ont
wikkelde, was als volgtDe strijdkrachten der Centralen trokken
in Z.W.-richting terug, spoorwegen en bruggen achter zich ver
nielende. 8 November bereikten zij daarbij de lijn Kalisch
Chenstokhov, en begonnen deze lijn te bevestigen. Op 13 Novem
ber ontvingen de Russische strijdkrachten bevel, tegen deze lijn
op te rukken. Uit de opgevangen berichten vernemende, dat de
Russische strijdkrachten tegenover genoemde lijn waren gecon
centreerd en dat hun rechter vleugel was blootgesteld aan een
b Zie schets blz. 739.
738
