NAPOLÉON overschatte de marschcapaciteit van zijn legers in
de barre gebieden van Polen, Lithauen en Rusland hij onder
schatte den taaien weerstand en het volkskarakter der Russen.
Aldus heeft NAPOLÉON zich zelf verslagen, en zijn het niet in de
eerste plaats verkeerde operatieve besluiten, de vijandelijke tegen
stand, koude en honger geweest, die den veldtocht hebben doen
mislukken.
Den 17 Juni toen de Fransche legers in opmarsch waren naar
de Njemen brak NAPOLÉON met zijn staf op naar de rivier waar
de brugslag was begonnen. Den 24 Juni begon over 3 bruggen de
overtocht, en was NAPOLÉON de eerste die als symbolische uiting
de brug overschreed en Rusland inreed later was hij weder de
eerste die Rusland verliet. De marsch over de bruggen was zoo
slecht geregeld, dat bij deze eerste operatie een heillooze verwar
ring ontstond welke aantoonde, dat leiding en tucht niet in orde
waren een bedenkelijk begin. Den 28 Juni was NAPOLÉON in
Wilna.
De Russische legers waren bij zijne nadering teruggetrokken.
Wel was oorspronkelijk het plan den vijand bij Wilna op te vangen,
doch omdat de stellingen daar nog niet gereed waren meende men
het beter voorloopig uit te wijken. Dat de Russische legerleiding
van huis uit de bedoeling heeft gehad door terugwijken NAPO
LÉON naar het binnenland te lokken om hem daar te verslaan,
is niet juist, en een achteraf gemaakte geschiedenis. Alleen omdat
zij bij Wilna nog niet gereed waren voor den strijd trokken de
Russische legers gedwongen terug en eerst later, toen gebleken
was hoe de Fransche legers te lijden hadden door de gebrekkige
discipline en de slechte verpleging, maakte men van den nood een
deugd en werd de geordende terugtocht na al dan niet eerst stand
te hebben gehouden als een feitelijke leidende operatie aanvaard.
In Wilna bleef NAPOLÉON zonder dringende redenen 2 weken
halt houden. Door de groote zomerhitte hadden de Fransche legers
op de stoffige landwegen reeds sterk geleden de falende verple
ging in dit barre, zeer dun bevolkte land was oorzaak dat brood
en groenten van den aanvang af ontbraken, zoodat het gebrek aan
discipline zich al dadelijk kon demonstreeren in ijverige stroop
partijen. Reeds kort na het binnenrukken van Rusland verlieten
duizenden soldaten de gelederen, wierpen hun wapens weg en
volgden plunderend en brandend de troepengroote aantallen
paarden stierven door de gebrekkige verzorging en markeerden
met hun in de hitte snel in ontbinding overgaande lijken de
marschwegen. En toen op de barre hitte een zware regenperiode
volgde, welke de onverharde wegen in modderpoelen herschiep,
werd het er voor de bivakkeerende troepen niet beter op.
In Wilna aangekomen hadden de Fransche legers door het
gebrek aan tucht reeds meer aan sterkte ingeboet dan eenige bloe-
702
