dige veldslagen hadden kunnen veroorzaken en daar nog geen
aanraking met den vijand was verkregen was NAPOLÉON's veld
tocht feitelijk al mislukt.
Den 17 Juli verliet NAPOLÉON Wilna en kwam den 28 van die
maand in Witebsk aan, waar hij tot 13 Augustus bleef. Zijn leger
had hier reeds 130.000 man verloren en nog was de vijand niet
tot staan gebracht. Bij kalm beraad was nu het oogenblik gekomen
om te overwegen de voortzetting van den veldtocht naar 1813 te
verschuiven en in de bereikte steden te overwinteren. NAPOLÉON
kon dan zijn troepen weder ordenen, de bezette gebieden admini-
streeren en exploiteeren, de verpleging regelen, zoodat hij in het
voorjaar met een hersteld leger de operatiën kon voortzetten- Maar
toen al was NAPOLÉON niet meer in staat tot rustige overweging
en gelastte hij den voortmarsch naar Smolensk.
De beide Russische Westlegers hadden inmiddels hun terugtocht
op uiterst handige wijze voortgezet, zoodat NAPOLÉON geen van
beide tot den slag kon dwingen. In Drissa, waar Barclay voor het
eerst weerstand had willen bieden, waren de stellingen ook niet
tijdig gereed geweest, weshalve de terugtocht werd voortgezet
naar Witebsk, waar Bagration zijn leger met het eerste zou veree
nigen. Daar hij echter niet snel genoeg bij Witebsk kon aankomen
kon ook daar geen slag worden aanvaard en trok men terug op
Smolensk, waar Barclay den 1 Augustus en Bagration den 3 Aug.
aankwamen. Met de vereenigde Westlegers zou hier stand worden
gehouden.
NAPOLÉON naderde Smolensk met 180.000 man (het leger van
Jéróme, die inmiddels wegens falen in zijn beleid door Davout was
vervangen, inbegrepen)verheugd dat de vijand eindelijk gegrepen
was. Nadat een op 16 Augustus door de Franschen ondernomen
aanval was afgewezen, werd de slag den volgenden dag voortgezet
en werden de Russen teruggedrongen, waarbij het den derden dag
bij Valutina nog tot zwaren strijd kwam alvorens de Russen
uiteindelijk besloten verder terug te trekken. Het Russische leger
was niet vernietigd en had uitmuntend gestreden. De Franschen
verloren er 20.000 man, de Russen 12.000.
Thans was voor NAPOLÉON de kans op een spoedige beëindi
ging van den veldtocht zeker verkeken, en was er alle reden om in
Smolensk te overwinteren en aldus te herstellen wat in Witebsk
verzuimd was. Het Russische leger, waar Barclay in het commando
door den populairen Kutusow was vervangen, was bij Smolensk
wel verslagen doch niet vernietigd; het trok in orde terug, vervuld
van diepen haat tegen den indringer. En hoe verder het ging, des
te meer namen NAPOLÉON's troepen in sterkte en gevechtswaarde
af, terwijl die van Kutusow sterker werden, zoodat het evenwicht
weldra bereikt zou worden-
Toch besloot NAPOLÉON tegen beter weten in om verder te
rukken, ondanks het stellige afwijzende advies van zijn maar-
703
