Den 15 Juni had NAPOLÉON Ney met 2 korpsen en de garde-
cav. (40000 man) in de richting van Quatre Bras gezonden, waar
hij sterke krachten vermoedde, terwijl hij Grouchy met 2 korpsen
naar Fleurus zond; dit waren dus weliswaar divergeerende rich
tingen, maar het onderlinge verband ging hierbij toch nog niet
verloren.
Ney trad bij Quatre Bras weinig voortvarend op, ondanks
NAPOLÉON's herhaald aandringen op spoed. Eerst te 14.00 viel
hij de stelling aan welke door de Hollandsche divisie De Perpon-
cher was bezet, en welker bezetting voortdurend versterkt werd.
Te 18.00 flauwde het gevecht hier af en hadden Wellingtons
troepen zich kunnen handhaven.
Grouchy kwam voor Ligny tegenover een groot deel van het
Pruisische leger te staan, een feit, dat NAPOLÉON die niet,
zooals voorheen zijn gewoonte was geweest, in den vroegen mor
gen de voorposten had bezocht aanvankelijk niet wilde geloo-
ven. Eerst te 11.00 in Fleurus aangekomen kon hij vaststellen dat
Blücher stand hield. Hij liet nu de reserve (4e korps, Garde en de
Kurassiers) naar het slagveld bij Ligny oprukken, zoodat eerst te
14.00 de aanval kon worden doorgezet. De actie eindigde tegen
20.00 met een terugtocht van de overmachtige Pruisen (78000
Franschen 82000 Pruisen).
Bij dezen aanval heeft zich het incident afgespeeld, dat Kapitein
Spoor in het I.M.T. 1936, No. 2, blz. 137, vermeldt. Hoe deze
kwestie werkelijk is gegaan is moeilijk met zekerheid te bepalen.
Dat NAPOLÉON's bevelvoering niet juist is geweest staat wel
vast. Uitgaande van de onjuiste aanname dat de weerstand bij
Quatre Bras weinig om 't lijf zou hebben, liet hij te 14.00 aan
Ney bevelen; Quatre Bras met spoed te bezetten en daarna zijn
lste korps Drouet d'Erlon naar Ligny te zenden met de opdracht
den Pruisischen rechtervleugel en rug te bedreigen. Te 15.15 liet
hij dit bevel dringend herhalen, en kort daarop ging en dat
is zeker fout een rechtstreeksch bevel aan d'Erlon. De
bevelsoverbrenger, die daarna naar Ney zou doorrijden, gaf toen
eigener initiatief aan het lste korps (dat hij onderweg aantrof,
doch waar de generaal d'Erlon niet bij aanwezig was) bevel om
naar St. Amand te marcheeren, welk initiatief d'Erlon later
goedkeurde. Ney kreeg het bevel eerst te 17.30, en omdat hij
bevel had om Quatre Bras snel te nemen en eerst daarna d'Erlon
naar Ligny te zenden, keurde hij d'Erlons daad af en beval hem
om naar Quatre Bras terug te keeren. Wat d'Erlon deed en der
halve „nergens" was. Nu wordt achteraf d'Erlons optreden veelal
gelaakt en vastgesteld, dat, als hij „initiatief" had betoond en bij
Ligny ware gebleven ondanks Ney's tegenbevel, Blüchers leger
niet zou hebben kunnen ontkomen en een beslissende nederlaag
zou hebben geleden. Men vergeve mij dat ik dit hoogstens een sup
positie acht, waartegenover ik met dezelfde kracht de onderstelling
922
