992
zeer zeker niet ideaal, maar er zit naar referents meening toch nog meer
toekomst in dan in den hierboven beschreven bril, die naast voordeelen ook
ongetwijfeld vele nadeelen heeft.
S.
8. VAN HET WERELDTOONEEL.
De in het vorig overzicht weergegeven toestand heeft deze maand geen
ingrijpende verandering ondergaan. In Spanje blijft de strijd tusschen rechts
en links sleepend, zij het ook dat de nationalisten aan de winnende hand zijn.
De uit dezen strijd voortvloeiende tegenstellingen tusschen de Eur. mogend
heden zijn nog steeds aanwezig. Het non-interventie voorstel is nauwelijks
tot een bespreking kunnen komen. Kenmerkend in dit opzicht was een
bericht uit Geneve, dat de zitting van de Assemblee, welke op 21 September
aanving, nimmer onder dreigender omstandigheden was geopend het werd
onwaarschijnlijk geacht, dat ook maar één der ernstige problemen op directe
wijze zou worden besproken teneinde echter „de vergadering een doel te
geven zou de Fransche regeering aandringen op een gemeenschappelijke
ac ie ten aanzien van de ontwapening, de economische reorganisatie en de
hervorming van den Volkenbond. De gespannen toestand in aanmerking
nemend, zal men met mogen verwachten, dat deze actie veel verder zal komen
dan tot instelling van bijzondere commissies, waarmede de figuur van den
Volkenbond weer tijdelijk zal zijn „gered".
De inwendige toestand in China verbeterde door de liquidatie van de
f-C,tle: N®,dat de Kwangsi troepen zeer onverwacht de stad
Fakhoi, de Zuidelijkste Chmeesche zeehaven, hadden vermeesterd om aan
de omsingeling der Nanking troepen te ontkomen, werd kort daarna ver-
"'.dat ,et geschil was bijgelegd en Pakhoi weer ontruimd was. De
betiekkmgen tusschen China en Japan verergerden door een reeks van inci
denten. Na den moord op 2 Jap. journalisten te Chengtu, werd in Pakhoi
een Jap. inwoner vermoord, welk incident een grooten omvang dreigde aan
te nemen toen het aldaar aanwezige Chin. 19e routeleger weigerde om de Jap
commissie van onderzoek en Jap. troepen zoowel als de Chin, overeenkom
stige commissie toe te laten.
Door de Chm. troepen te verplaatsen wist Chiang Kai Shek echter bloediger
gevolgen te voorkomen, welke zeker niet uitgebleven zouden zijn, aangezien
de Japanners reeds een sterk eskader in de nabijheid van Pakhoi concen
treerden. Een eemge dagen later voorgevallen botsing tusschen Chin, en Jap.
troepen in de nabijheid van Peiping kon worden bijgelegd. Op denzelfden
dag werd echter een Jap. politieman in Hankow vermoord door een Chinees
wat weer nieuwe onrust veroorzaakte.
Hetgeen bij deze incidenten opvalt is, dat de Jap. militaire autoriteiten
met meer onmiddellijk tot tegenmaatregelen overgaan, doch dat eerst overleg
plaats heeft tusschen de militaire en de diplomatieke gezaghebbenden om tot
een gecoördineerde actie te geraken. Volgens de telegrammen schijnt dit
overleg wel steeds tot overeenstemming te leiden, zoodat verwacht mag
worden, dat de maatregelen van Japan minder onbesuisd zullen zijn, doch
zeker krachtig en doelbewust zullen worden doorgevoerd.
Intusschen schijnt de politieke toestand in Japan zelf weer slechter te
worden. Het Kabinet is inwendig verdeeld. De Ministers van Oorlog en Marine
verlangen weer voor de komende begrooting belangrijk hoogere bedragen
welke iy2 x die van de huidige begrooting zijn, waaraan de Minister van
Financien met wenscht mede te werken. De premier Hirota blijft in gebreke
om ae eensgezindheid te herstellen. Vermelding verdient intusschen de instel
ling van een nieuw Ministerie voor de Nanyo, dat dus speciaal belast is met
de zaken betreffende het Jap. mandaatgebied en Zuid-Oost-Azië, hetgeen
Japans bijzondere interesse voor dit gebied accentueert.
T.
