legerkorps in Magdeburg werd benoemd. Hier vond hij volop
aibeid, in de eerste plaats ter onderdrukking van de democratische
woelingen, welke tot midden 1849 duurden, en verder bij de voor
bereiding van den afweer van een sterk Oostenrijksch leger, dat
ondanks freundschaftliche Versicherungen gevaarlijk dicht
aan de Pruisische grens stond.
De tijden waren ernstig Rusland beoorloogde Turkije Enge
land en Frankrijk wilden Konstantinopel niet in Russische handen
zien Oostenrijk bestreed Sardinië en den opstand in Italië, terwijl
Hongarije met revolutie dreigde een Fransch leger stond in de
Rijnprovincie in Baden en Hessen revolutie en in Berlin een
zwakke regeering, die geen partij durfde te kiezen en derhalve
door alle bij den Orientkrijg betrokkenen werd gewantrouwd en
gehaat 1), en die de Duitsche vereeniging evenmin waagde door
te zetten.
In December 1851 werd von Moltke tot kolonel bevorderd.
E. Adjudant van den Kroonprins. (1855 1857).
Een zeer hooge onderscheiding was het voor von Moltke, toen
de Koning hem in September 1855 benoemde tot „ersten Adjudan
ten bei dem Prinzen Friedrich Wilhelm von Preuszen Königliche
Hoheit 2). Want slechts een man van de hoogste betrouwbaarheid
van karakter en van een diepgaande kennis kon worden bestemd
om den toekomstigen drager van de kroon ter zijde te staan.
Den toenmaals 24-jarigen Kroonprins volgde von Moltke al
dadelijk op een reis naar Engeland, waar op Balmoral Castle de
verloving plaats vond van Prins Friedrich Wilhelm met de princess
royal Victoria.
In 1856 volgde daarop een reis naar Rusland ter bijwoning van
de kroning van Czaar Alexander II. Van deze reis wil ik ééne
aanhaling geven
„Toen ik vandaag op de prachtige kade langs de Moskwa liep, werd
„ik door een bedelende oud-soldaat aangesproken. Hij was bij Sebasto-
„pol verminkt en was nu „vrij", dat wil zeggendat zijn vroegere
„landheer geen verplichtingen meer te zijnen aanzien heeft, omdat hij
„geen lijfeigene meer is, en in zijn vroegere dorp heeft hij geen aandeel
„meer in het gemeenschappelijke grondbezit. Zou hij getrouwd geweest
In 1850 schreef von Moltke aan zijn broeder „Pruisen dient te aan
vaarden dat het nergens in geheel Europa meer een vriend heeft, doch geheel
op zich zelf is aangewezen. De democraten van alle landen haatten het,
omdat het de krachtigste steunpilaar van de orde is in de oogen van de
regeeringen in Petersburg en Wien is het echter revolutionnair, en bovendien
in de gansche statenfamilie als parvenu en opkomende macht weinig geliefd,
voor de kleine staatjes, de aan lager wal geraakte oude adel, bepaald nood
lottig." Zou dit citaat niet van 1936 kunnen wezen
De latere Keizer Wilhelm I.
1009
