„permettent au commandement d'assurer la coordination des ef-
„forts vers le même but", (art. 38, lid 5) Slechts bij hooge uit
zondering erkent het voorschrift de mogelijkheid van het onder
de bevelen van den infanterie-commandant stellen van een ge
deelte van de artilleriex)
Hiermede staan wij reeds te midden van het vraagstuk van de
„liaison par le bas". Hieromtrent vermeldde het reeds eerder
genoemde Fransche voorschrift in punt 38
„Si la mission d'un groupe est d'appuyer spécialement une at-
„taque déterminée, son chef se met en rapport avec le comman-
„dant de la troupe d'infanterie chargée d'exécuter l'attaque. Cette
„entente préalable entre les exécutants est la base de la liaison.
„Pendant l'exécution de l'.opération, le commandant de l'artil-
„lerie s'efforce de rester en communication avec le commandant
„de l'infanterie par tous les moyens possibles. Les plus sürs sont
„en premier lieu la vue, puis les agents de liaison et dans certains
„cas les signaux simples.
„Ces signaux ont pour but, soit de déclancher ou d'interrompre
„le feu de l'artillerie, soit attirer l'attention de cello-ci sur les
„dangers qui menacent l'infanterie ou les obstacles auxquels
„elle se heurte."
Hieruit volgt wel, dat de „liaison par le bas", zooals deze was
vastgelegd in het Fransche voorschrift, zich nog slechts bepaalde
tot de beginselen, zoodat BALCK's woorden, dat „nichts dem
Zufall überlassen wird" wel schromelijk overdreven waren De
nadere uitwerking van het systeem van de samenwerking tusschen
de ondercommandanten zou eerst in den loop van den oorlog
tot stand komen
Bezien wij thans nog even het Duitsche standpunt ter zake.
Het Duitsche voorschrift, waarmede den oorlog werd ingegaan,
was het „Exerzier-Reglement für die Feldartillerie" van 1906. Ook
hierin kwam het samenwerkingsbeginsel naar voren, zij het niet
zoo scherp geformuleerd als in het genoemde Fransche voorschrift.
Punt 364 van het voorschrift vermeldde„Wirksamste Unterstüt-
„zung der Infanterie ist die Hauptaufgabe der Feldartillerie. Ihre
„Gefechtstatigkeit ist zeitlich und raumlich nicht von der Infan
terie zu trennen. Grundsatzlich musz sie stets diejenigen Ziele
„bekampfen, die der eigenen Infanterie am gefahrlichsten sind."
De samenwerking door de opdracht vond oorspronkelijk in het
voorschrift geen vermelding, doch bij wijzigingsblad werd later
een nieuw punt 364a ingevoegd, waarin wij lezen„Die Feldartil-
„lerie erhalt bestimmte Gefechtsauftrage vom Truppenführer.
1021
l) Vgl. PERCIN: „Les troupes de toutes armes momentanément employés
„a la même mission, doivent sur le champ de bataille obéir au même
„chef." (Uit „Cinq années d'inspection").