1. VELDHEEREN
door
G. Th. SLOTHOUBER,
Gep. Kolonel der Artillerie.
(Vervolg. Zie I.M.T. 1936, nr. 10).
V. HELMUTH GRAF VON MOLTKE (1800 1891).
denn wohl ist aus der Ordnung
„zuweilen die Freiheit, noch nie aber
„aus der Freiheit die Ordnung her-
„vorgegangen."
von Moltke. 1848.
A. Inleiding.
In een onmiddellijk na von Moltke's dood uitgegeven brochure,
karakteriseerde Lewalx) hem als volgt„Cet organisme va, de
„par sa volonté, devenir un instrument de précision, constituer
„un incomparable mécanisme actionné par un moteur d'une éner-
„gie sans égale, une volonté ne connaissant pas d'obstacle. Chez
„lui on ne rencontre aucune de ces grandes envolées propres aux
„natures supérieures. Le maréchal de Moltke, c'est l'usinage fait
„homme."
Den vollen nadruk leggende op von Moltke's energie, zijn wils
kracht en nauwgezetheid, kan Lewal toch niet nalaten er vooral
op te wijzen, dat de veldmaarschalk geen enkele groote conceptie
wist te vormen, dat grootsche gedachten hem vreemd waren, dat
hij de gepersonifieerde oorlogsmachine zou zijn geweest, den „doc-
teur-ès-victoires", zooals hij hem smalend noemt.
Dit is de typisch Fransche denkwijze bij de beoordeeling van
hun groote Duitsche tegenstanders, van welk procédé wij na den
wereldoorlog 1914/18 de volle maat hebben gekregenbij den
Franschman was ook toen alles „verheven geestesarbeid", bij den
Duitscher alles slechts „stom machine-werk". Wij weten nü wel
beter
Napoléon, aldus Lewal, behoort tot de groep der groote veld-
heerenzijn onstuimig, overdreven, wonderbaarlijk genie, plaatste
J) „Le maréchal de Moltke, organisateur et stratège", par le général Lewal.
Paris, Libraire Mil. de L. Baudoin, 1891, blz. 9.
997
