enkele uren na de verwonding plaats heeft en wanneer de wond
randen niet te veel gekwetst en gerafeld zijn, zal een bevredigend
resultaat zijn te verkrijgen. Zelfs na zorgvuldige wondexcisie zal de
primaire sluiting in het meerendeel der gevallen tot mislukking
leiden. Men moet een secundaire genezing afwachten, terwijl men
onderwijl alle diep liggende weefsels, die gekwetst zijn, zoodanig
behandelt, dat complicaties niet, of bijna niet kunnen voorkomen.
Iets anders is het bij wonden in den mond zelf. Wanneer de ver
wonding in de diepte niet bijzonder ernstig is, kan men zeer
goed gapende wonden van het zachte verhemelte, de tong, of
het wangslijmvlies met enkele hechtingen sluiten. Zoodra echter
been gekwetst is, wordt het primaire sluiten, ook van de wonden
der weeke deelen bedenkelijk en het is een ervaringsfeit, dat dit
te actieve optreden van den behandelenden geneesheer tot ern
stige complicaties aanleiding kan geven.
Wij moeten in de eerste plaats bij versche wonden der weeke
deelen van het gezicht voorkomen, dat tetanus optreedt, door het
inspuiten van anti-tetanusserum. De eigenlijke wondbehandeling
zal bestaan uit het stelpen van bloedingen, zorgvuldige wond
excisie, het letten op het ontstaan der vroeger reeds genoemde
zwellingen, en het voorkomen van verschuiving van beenstukken,
welke tot stikkingsgevaar aanleiding zou kunnen geven.
Dan volgt de orthopaedische behandeling. Er wordt steeds van
bevoegde zijde op aangedrongen vroegtijdig met orthopaedische
behandeling te beginnen. In de eerste plaats voorkomt men hier
mede, dat ernstige complicaties ontstaan, zooals verstikking, bloe
ding uit de fractuurstukken, aanprikken van bloedvaten door
scherpe breukranden. In de tweede plaats, de gunstige psychische
en physieke beïnvloeding van den patiënt, doordat hij weer spoe
dig kan praten en zich zelf op natuurlijke wijze voeden. Voor deze
kaakorthopaedische noodbehandelingen is een eenvoudig instru
mentarium noodig, zonder dat het technisch laboratorium er bij
te pas behoeft te komen, met namedraadspalken, klammer-
bandjes, elastiekjes, eenige techniektangen, metaalschaartjes, dun
aluminiumbronsdraad, tinsoldeer, een spiritusbrander, etc.
Wij zouden willen eindigen met in het kort te resumeeren, waar
in de geneeskundige organisaties de tandheelkundige hulp naar
onze meening dient te worden ingeschakeld.
Ie. Op de hulpverbandplaats zal de arts dezer hulpverband-
plaats tal van pijnlijke ziekten zooals pulpitis en periostitis in
behandeling kunnen nemen. De soldaat wordt snel van zijn pijn
bevrijd en weer gevechtsvaardig gemaakt, terwijl hij bij zijn
onderdeel kan blijven. Voor de tandheelkundige hulp in het
operatiegebied, dus hulpverbandplaats eventueel hoofdverband-
plaats, zal een eenvoudig instrumentarium voor vullings- en chi
rurgische doeleinden voldoende zijn. Deze voorwerpen zouden in
26
