In Denemarken speelde namelijk bij de leiding der krijgsope-
ratiën het parlement met volle kracht mede. Het leger was daar
niet onder den Koning gesteld maar onder den Minister van
Oorlog.
Dit had ten gevolg dat de bevelvoerende generaals instructies
kregen, waaraan geen touw was vast te knoopen. Was dit reeds
het geval geweest bij de instructie van den generaal Steinmann
in Holstein, veel erger was het met de instructie van 13 Januari
van den commandant der Dannewerke-stelling, den generaal De
Meza, in wiens opdracht onder meer voorkwam „dat aan het
„behoud van de stelling de hoogste waarde toegekend, en de linie
„eerst na een beslissend gevecht mocht worden prijs gegeven,
„waarbij hij zich omtrent het materieel geen zorgen behoefde te
„maken, vooral niet omdat door het gebruik van het stellingge-
„schut nog op het laatste oogenblik de beslissing kon worden
„verworvendat echter gezien de tegenwoordige politieke toe
standen de strijd om de Dannewerke-stelling niet zóó ver diende
„te worden doorgevoerd, dat daardoor het bestaan van het leger
„op 'tspel kwam te staan, en dit te meer omdat voor de tweede
„stelling bij Düppel (aan de Kleine Belt) op dezelfde troepen
„moest worden gerekend, welke thans de Dannewerke bezetten".
Kan men het een Opperbevelhebber euvel duiden, als hij na
de ontvangst van een dergelijke instructie zich onzeker voelt
en dat te eer, omdat de stelling vooral in den winter bij ijs
zeer weinig natuurlijk af weervermogen bezat. Voegt men hier
aan nog toe, dat de Meza door zijne Regeering zeer onvoldoend
werd ingelicht omtrent den oorlogstoestand, zoodat hij niet wist
of er al dan niet direct gevaar dreigde, zoodat hij in den zeer
kouden winter de troepen feitelijk voortdurend in alarmtoestand
moest houden, dan zal het duidelijk wezen, dat zijn positie aller
minst benijdenswaardig was.
Toen dan ook de Pruisisch-Oostenrijksche colonnes voor de
stelling verschenen had het Deensche bezettingsleger physiek al
ernstig geledende gevolgen waren oververmoeidheid, valsche
berichten, alarm, bivakkeeren van 3/4 Februari in den kouden
modder, e.t.q. meer. In dezen zelfden moeilijken nacht kwam de
Minister-president bisschop Monrad den Opperbevelhebber lastig
vallen met tactische raadgevingen„niet meer dan een derde
„van het leger mocht in de stelling worden verbruikt" waarop
94
„Der Krieg laszt sich aber nicht vom grünen Tisch aus führen,
„die oft augenblicklichen Entschlüsse können nur an Ort und Stelle,
„nach den nur dort zu beurteilenden Verhaltnissen gefaszt werden.
„Ein der Nation verantwortlicher Minister wird unter dem Druck der
„öffentlichen Stimmung, schwungvoller Phrasen in der National-ver-
„sammlung und dem Geschrei der Parteien schwerlich aus rein
„militarischen Rücksichten verfahren".
Vierteljahreshefte 1910, Drittes Heft. blz. 342.
