23 Augustus, Vrede van Prag, waarbij Oostenrijk Schleswig,
Holstein aan Pruisen laat en 40 millioen Thaler betaalt
3 October, Vrede van Wien, tusschen Italië en Oostenrijk,
waarbij Venetië aan Italië wordt afgestaan.
Van deze operatiën zal ik die op het Z. operatietooneel niet
behandelen, en volstaan met die tusschen de Pruisen en 'hun
vijanden, waarbij derhalve Von Moltke de leiding had.
4. Het Pruisische operatieplan.
Van den aanvang van de geschillen af diende Von Moltke reke
ning te houden met de bescherming van de Pruisische grenzen,
omdat niet met zekerheid kon worden uitgemaakt, of ingrijpen
van andere mogendheden al dan niet zou plaats hebben. Zoodat
eerst bij het voortschrijden van den tijd, toen daaromtrent zeker
heid kwam, de oorspronkelijke plannen konden worden herzien.
In den winter van 1865/66 ontwierp Von Moltke zijn eerste
operatieplan. Hij ontried hierin eiken oorlog, waarbij Frankrijk
en/of Rusland van den beginne af aan als vijand zouden optreden,
omdat zulk een oorlog niet te winnen was. Zelfs als die beide
landen in den aanvang Pruisen noodzaakten om aan zijn West- en
Oostgrenzen elk 2 legerkorpsen ter bewaking achter te laten, zou
het overblijvende deel van het leger niet sterk genoeg meer zijn
voor den strijd tegen Oostenrijk. Dit land, dat over een leger
van ruim 540.000 man beschikte, zou daarvan tegenover Italië
ten minste de daar aanwezige bezettingstroepen ter sterkte van
171.000 man moeten latenrekende men verder nog op de nood
zakelijkheid dat het alle depottroepen en de vierde bataljons in
het binnenland zou moeten laten voor de verzekering van de orde
en rust, dan zou Pruisen in Bohemen 240.000 Oostenrijkers kunnen
verwachten, waarbij dan nog zouden komen de 25.000 Sachsers,
te zamen dus 265.000 man1). Ais krijgsdoel van deze macht
meende hij niet de verovering van het begeerde Silezië te mogen
verwachten, doch eerder het neerslaan van het Pruisische leger
en den opmarsch naar Berlin, welke stad slechts 6 dagmarschen
van de onverdedigde en onverdedigbare Sachsische grens is gele
gen. Hij meende daarom een gedeelte van het leger van huis uit te
moeten bestemmen voor dekking van de hoofdstad, terwijl dan
de rest van het leger in de Lausitz of in Silezië zou worden
samengetrokken.
13 Augustus
17 Augustus
22 Augustus
3 September
met Würtemberg, 8 millioen boete,
Vrede van
Berlin
met Baden, 6
met Bayern, 30
met Hessen, D., 3
186
x) Deze schatting is achteraf vrijwel juist gebleken.
