En omdat Von Bismarck wist, dat hij bij de verwezenlijking van
zijn groote doel, de vorming van één vereenigd Duitsch Rijk, op
den tegenstand der kleine dynastieën zou stuiten, welker zelf
standig bestaan werd bedreigd, wenschte hij zelfs hun openlijke
vijandschap bij de wapenbeslechting zou deze van weinig betee-
kenis zijn, en men behoefde dan „later" met hunne belangen niet
veel omslag te maken.
Inmiddels ging het gekrakeel tusschen de Oostenrijksche en
Pruisische gevolmachtigden in de Elbe-hertogdommen lustig voort,
en werd de toon der conflicten met den dag scherper. Dit bracht
de Oostenrijksche en Pruisische Souvereinen er toe den 14 Aug.
1865 in Bad Gastein een verdrag te sluiten, dat een stellige
Pruisische overwinning beteekende. Zonder de artikelen van het
verdrag op te sommen kwam het er op neer, dat Pruisen voorloopig
Schleswig zou besturen en Oostenrijk Holstein, terwijl nog vele
andere wenschen van het Pruisische programma werden ingewil
ligd. Het voornaamste was echter, dat het besluit van den Duit-
schen Bond nu ook openlijk door Oostenrijk werd gedeponeerd.
Natuurlijk bleek ook het Verdrag van Gastein doelloos, omdat
nu eenmaal het gemeenschappelijke bestuur der Elbe-hertogdom
men eens en op eenigerlei wijze tot een einde zou moeten komen.
En omdat Pruisen de landen wilde confisqueeren en Oostenrijk
dat onder geen voorwaarde wilde toestaan, bleef de verhouding
uiterst gespannen. De diplomatieke nota's tusschen Pruisen en
Oostenrijk werden steeds feller, zoodat de oorlog onvermijdelijk
werd.
Aan Pruisische zijde zocht men daarom naar bondgenooten en
men vond er een van hooge waarde Italië, welk land zich verbond
om in geval van oorlog den gemeenschappelijken vijand Oostenrijk
aan te vallenterwijl beide partijen plechtig overeenkwamen
zonder toestemming van de ander geen afzonderlijke vrede noch
een wapenstilstand te sluiten. In Maart 1866 was dit verbond in
kannen en kruiken het heeft zijn deugdelijkheid bewezen.
Oostenrijk zocht en vond zijn bondgenooten in de kleine landen
van den Duitschen Bond, welker kracht evenwel gering was,
terwijl verscheidene door hunne ligging als enclaves van Pruisen
ook niet van beteekenis konden zijn.
En Frankrijk Von Bismarck was er in geslaagd dat land rustig
in slaap te sussen waarbij hij steun vond in Frankrijk zelf, dat
fijn speelde en overtuigd was, dat Pruisen tegen Oostenrijk een
volslagen nederlaag tegemoet ging. Frankrijk zou dan tegen dat
de slagen te hard gingen vallen als bemiddelaar optreden en zich
voor die hulp vergoeding zoeken in het Rijnland.
Reeds in Februari 1866 begon Oostenrijk zijn oorlogsvoorbe
reiding, wetende dat de mobilisatie en de concentratie van zijn
leger zeer veel tijd vergden. Toen die maatregelen al te opvallend
179
