Graaf Clam-Gallas, die tot dat tijdstip met uiterst vage instruc
ties was gelukkig gemaakt, kreeg nu het te laat was (tusschen
14.00 en 15.00 op 26 Juni) opeens een zeer stellig beveltot
eiken prijs Turnau en Münchengratz behouden wat zeker geen
lichte taak was, vooral niet nu Turnau reeds was gevallen. Clam
besloot nu te elfder ure om, daar passieve verdediging van een
15 km breed front te weinig kansen bood, de linie vóór de rivier
te verdedigen, nl. op de hoogten bij Liebenau. Dit plan was zeker
niet slechtalleen het was er nu te laat voor Nog in den nacht
van 26 Juni gingen zijn troepen op marsch en bleek dat de rivier
overgang bij Podol ook reeds door de Pruisen was bezetna
hevige straatgevechten in het dorp moest op 27 Juni te 2.00 het
dorp in Pruisische handen worden gelaten. Hiermede waren dus
reeds 2 van de 3 Iser-overgangen in 's vijands handen en bleef
Clam nog slechts de overgang bij Münchengratz over. Verdere
verdediging aan de Iser had derhalve geen zin en kon slechts
den terugtocht nog meer bemoeilijken maar zijn opdracht luidde
zoo stellig, dat hij besloot om toch nog bij Münchengratz stand
te houden. Geen wijs besluit, denkt ge Lezer Maar hoe oordeelt
ge dan over het gevolgGraaf Clam-Gallas gearresteerd en
naar Wien voor den Krijgsraad gevoerd
Toch was een terugtocht niet meer te vermijden en hiertoe
besloot Clam dan ook den 28 Juni over te gaan, terwijl sterke
achterhoeden bij Münchengratz den afmarsch zouden dekken. En
het is net geluktden 28 Juni begon de Pruisische aanval, welke
door de achterhoeden juist 4 uren lang kon worden weerstaan,
wat voor de hoofdmachten echter genoeg was om te ontkomen.
Ook de Sachsers werden te zelf der tijd door Herwarth uit
Hühnerwasser verdreven.
Alles ging nu terug naar Gitschin.
Gaat men den opmarsch van deze Pruisische legers nauwgezet
na, dan vormt zich de indruk, dat met wat meer doorzetten en
wat meer avontuur, de geheele Oostenrijksche Isergroep had
kunnen worden afgesneden. Het schijnt echter dat Prins FRIED-
RICH KARL verwachtte, dat Benedek zich met zijn hoofdleger
tegen de Pruisische noordgroep zou wenden, in welk geval voor
zichtigheid geboden was en inderdaad is dit ook een van de
vele (niet uitgevoerde) plannen van Benedek geweest.
In Gitschin, waar nog steeds geen gemeenschappelijk bevel was
geschapen, en zoowel Clam als de Sachsers bevelen van Benedek
kregen, ontving de Sachs. Kroonprins in den loop van 28 Juni
het bevel om Gitschin te verdedigen, terwijl hem tevens werd
bericht, dat het 3 A.K. daar den 29 Juni zou aankomen, en den
30 d.a.v. nog drie andere legerkorpsen van Miletin naar Turnau
zouden oprukken. Opwekkende tijding, welke er op wees, dat nu
inderdaad een ernstige aanval op het Pruisische Ie leger zou
275
