Heeft Von Moltke dan wellicht op roekelooze wijze de concen
tratie in gevaar gebracht door de uitlaadstations te dicht aan de
grens te kiezen „Erst wagen, dann wagen Hij heeft inderdaad
in zijn voorstudies de voor- en nadeelen ernstig overwogen en
de voordeelen den doorslag laten geven. Die concentratie was
dus eenerzijds een waagstuk, waarvan hij de gevaren echter kende
en de gevolgen niet ernstig konden zijn, omdat de Franschen zeker
niet eerder gereed waren dan de Duitschers en het opereeren
met niet geheel gereede troepen voor de Franschen meer nadeel
opleverde dan voor de Duitschers anderzijds had hij bij zijn
vervoersvoorbereiding rekening doen houden met de noodige
variaties, zoodat stagnatie in de transporten was uitgesloten. Aan
de eene zijde dus een groot voordeel van tijdwinst in den opmarsch,
als het luktaan de andere zijde de zij het onwaarschijnlijke
mogelijkheid van voortijdig optreden van 's vijands groepen,
waartegen dan de noodige maatregelen zijn voorbereid. Hij heeft
gewaagd en 2 dagen verspeeldmaar had hij de concentratie
van huis uit geheel op den rechter Rijnoever doen plaats hebben
en de grens geheel per voetmarsch moeten bereiken, dan zou het
tijdverlies veel grooter zijn geweest.
„Die Theorie ist grau und nur des
„Lebens Baum ist grün
Ik wil hier om in tijdorde te blijven een kleine actie laten
volgen van het Duitsche Ille leger het gevecht van 4 Aug.
bij Wissembourg omdat deze plaats vond nog tijdens den eerst
6 Aug. te beëindigen strategischen opmarsch, en dus in beginsel
moet worden afgekeurd.
Het groote Hoofdkwartier had het plan om de Ie en He legers
den 7 Aug. te vereenigen in de lijn NeunkirchenZweibrücken,
waarmede de strategische opmarsch zou zijn volbrachtde 8
Aug. zou een rustdag zijn en de offensieve operatie den 9 Aug.
beginnen met het overschrijden van de Saar. Zeer terecht had
Von Moltke deze datums niet in zijn directieven aan de legers
bekend gemaakt, omdat men de handelingen der legeraanvoerders
niet mag beïnvloeden door hen aan ver in de toekomst liggende
tijdstippen te binden.1) Maar in dat plan was het van groot
belang', dat het Ille leger naar het Z. vooruitging, om later het
offensief van I en II aan Saar of Moezel te steunen door een
aanval op 's vijands zuidflank.
362
De proef op de som waren Spicheren en Worth op den 6 Aug. ge
slagen geen van beide gevechten door Von Moltke gewild, maar ook niet
door hem belet, omdat hij wist, dat de legers gereed waren, nauw aan
eengesloten stonden, en de overwinningsdrang der troepen niet mag worden
gefnuikt door conflicten in de leiding.
