■de heuvelstelling bij Wörth aftrokken. Hij meende door een ge
welddadige verkenning met een bataljon, gesteund door de artil
lerie der voorposten, daaromtrent zekerheid te verkrijgenwat
al dra leidde tot een levendig gevecht. Te 8.00 beval de C. van
het V A.K. uitdrukkelijk om het gevecht te staken, omdat voor
dezen dag geen algemeene aanval was bevolen. Von Monbary
had echter door zijn eigenwijsheid stormen ontketend spoedig
ontbrandde ook een vuurgevecht bij het II B A.K., terwijl kort
daarop ook de 21 div. XI A.K., die bij Wörth hoorde vuren,
in gevecht kwam. Dit alles dus geheel tegen de bevelen in; ook
een bevel van den Kroonprins-legercommandant om den strijd
af te breken had geen succes. Steeds nieuwe troepen gingen in
gevechtde slag bij Wörth. Dat de gevechtsomstandigheden bij
een dergelijk gevecht, dat niet bevolen is, waarbij herhaaldelijk
de order wordt gegeven om den strijd te staken, en dat dus uit
den aard der zaak slecht geleid wordt, hoogst ongunstig moeten
zijn., ligt voor de hand. Te 17.00 was de strijd ten gunste der
Duitschers beslistzij verloren ruim 10.000 man, de Franschen
21.000 man
Een groote overwinning dus, ik herhaalniet bedoeld door Von
Moltke, noch door den Kroonprins maar toch wel in de lijn der
operatiën zooals het Gr.Hd.Kw. zich die voorstelde, dat immers
het Ille leger in den Elzasz voorwaarts wilde brengen en daartoe
de Ie en He legers de pas deed markeeren.
Geheel anders staat het met Spicheren, óók een ontmoetings
gevecht, eveneens op den 6 Augustus, evenmin van huis uit
bedoeld, zelfs niet gewenscht, en bovendien in flagranten strijd
met de bevelen en de plannen van het Gr. Hd. Kw. Hier was vooral
generaal Von Steinmetz de schuldige.
Op het bevel van 3 Aug., dat ik hierboven weergaf, was de
generaal al dadelijk in verzet gekomen, omdat hij zijn leger
achterwaarts moest brengen en meer naar het zuidenaldus
kwamen zijn troepen dichter aangesloten aan het lie leger, maar
verder van den vijand af. En de „Löwe von Nachod" had zich
zelf het privilege toegekend om evenals in 1866 den vijand de
eerste slagen toe te brengen. Hij telegrafeerde derhalve aan Von
Moltke, dat hij zijn korpsen bij Tholey had verzameld op
's Konings bevel maar dat met tegenzin had gedaan, omdat
hij de strategische gedachte niet begreep. Het telegram was „be
trekkelijk" beleefd gesteld, al oefende hij critiek uit op 's Konings
bevel en gaf hij betere plannen in overweging en suggereerde hij
bedoelingen van het He leger, welke onjuist waren.
Von Moltke antwoordde in zijn verheven rust met een telegram:
b Wij achten dit een voor een voorpostencommandant weinig aanbeve
lenswaardig initiatief
365
