1. VELDHEEREN
door
G. Th. SLOTHOUBER,
Gep. Kolonel der Artillerie.
(met een schets
(Vervolg. Zie I.M.T. 1937, Nr. 4).
V. HELMUTH GRAF VON MOLTKE. (Vervolg).
K. De Fransch-Duitsclie oorlog. (187071).
„Adieu, mon eher j'espère qu'après
„quelques galantes batailles nos souverains se
„tendront la main, comme nous nous la tendons
„aujourd'hui".
(Afscheidswoorden van den Franschen Min. v.
Buitenl. Z. tot den Pruis, gezant in Paris).
1. De directe oorzaak.
Hoewel de gespannen verhouding tusschen de machten op het
Europeesche Vasteland na 1866 met stelligheid op een komend
conflict tusschen Frankrijk en Duitschland wees1), duurde het
toch nog 4 jaren alvorens een casus belli was gevonden, welke
als directe oorzaak voor het uitbreken van den oorlog bruikbaar
was, en door beide partijen ook als zoodanig kon worden aanvaard.
Wij zullen deze casus belli wat uitvoerig behandelen, omdat zij
werd ontleend aan een meeningsverschil tusschen Frankrijk en
Pruisen in zake de regeeringscrisis in Spanje van 1868. Ook nu
weer is in dit land een regeeringsconflict uitgebroken, al is in
den Spaanschen burgeroorlog van 1936/37 de toestand iets anders
dan die in 1868/70 was, omdat nü geen der regeeringen van de
Europeesche grootmachten den oorlog wil, terwijl zulks in 1870
wèl het geval was. Maar dit neemt toch niet weg, dat op 't oogen-
blik duizenden burgers uit alle Europeesche landen elkander op
347
b 111 de Fransche bladen werd óók na 1866 lustig revanche gepredikt:
„Revanche pour Sadowa alsof bij Königgratz de Franschen door de Pruisen
waren overwonnenMaar wel was de Fransche politiek „divide et impera"
daar verslagen, en Napoleon's „chef d'oeuvre de balance" uit het evenwicht
gebracht.
