pokken en koepokken zijn niet aan elkaar identiek, maar zooals
het zoovaak het geval is, gedijde ook hier de waarheid in den
schaduw eener vergissing voortreffelijk. Een goede waarneming
en een minder juiste interpretatie hebben den eenvoudigen plat
telandsarts gemaakt tot een der 4 of 5 grootsten onder de wel
doeners der menschheid. Weliswaar heeft hij een langen en
harden strijd voor zijn overtuiging te voeren gehad, maar deze
strijd is geëindigd in een schitterende overwinning. In 1800 werd
de vaccinatie bij de Engelsche Marine verplicht gesteld, en voor
en na zijn verschillende andere landen, hoewel aarzelend en
langzaam, met dwangmaatregelen gevolgd. Zoo voerde Duitsch-
land onder den indruk van de heftige pokkenepidemie, die in
het Fransche leger gewoed had, de dwangwet pas in na den
oorlog van 1870/71 en ongeveer tegelijkertijd regelde Nederland
de vaccinatie door wettelijke bepalingen.
De tegenstand tegen den, als unicum in de maatschappij in-
gevoerden dwang tot vaccinatie is echter de laatste paar tientallen
jaren zeer toegenomen.
Reeds in het eerste vierde deel der 19e eeuw, toen men ervoer,
dat de inenting niet steeds en niet voor altijd beschermde en
bovendien bepaalde gevaren daaraan verbonden waren, hebben
zich tal van medici en leeken geroepen gevoeld met velerlei
voor het meerendeel twijfelachtige argumenten tegen den vacci-
natiedwang te moeten opkomen.
Het regende petities aan de hooge overheid om de gevaarlijke
en veroordeelenswaardige methode te verbieden. Moraal en
religie werden zelfs gemobiliseerd omdat „de enting de bedoeling
van den Schepper tegenwerkte". Een Engelsch prediker liet zich
zelfs verleiden tot de bewering, dat de kwalen van den armen
Job niets anders waren geweest, dan de werking van zijn inenting
door den duivel. Men voert casuistiek aan, verspreidt fotografieën
van ingeënte kinderen met sterke locale reacties, geeft gevoels
argumenten vrije baan, en laat zich als in een politieken strijd
verleiden tot onware voorstellingen en valsche argumentatie.
Ondanks het zeer te waardeeren werk van statistici en genees
kundigen, die zich de moeite gegeven hebben punt voor punt
de beweringen der tegenstanders van het nuttig effect der koe
pokenting te weerleggen, hebben deze tegenstanders in verschil
lende landen steeds meer invloed gekregen en is het hun zelfs
hier en daar gelukt bestaande bepalingen onwerkzaam te maken.
Dit is o.m. in Engeland geschied, waar de gevolgen daarvan reeds
op vrij overtuigende wijze aan den dag getreden zijn. In 1927
werden namelijk in Wales, waar op groote schaal vrijstelling van
vaccinatie wordt gegeven, niet minder dan 14.800 gevallen van
lichte pokken waargenomen.
Tot de beslissing van de overheid over de vraag of de directe
of indirecte vaccinedwang moet gehandhaafd worden, doet het
397