416
Was voor eerstgenoemde werkzaamheden de „Général Directeur du
Service Géographique" direct ondergeschikt aan den opperbevelhebber, voor
die in het achterland verhield hij zich onmiddellijk tot den Minister van
Oorlog.
Achtereenvolgens werden gedurende den oorlog georganiseerd de „Service
des Fabrications d' Optique et de Topographie", de „Service des Expeditions",
de „Commission de Géographie" en de „Service et Bureau météorologique
militaires".
Deze instellingen waarvan sommige ook na den oorlog in de leger -
organisatie bleven gehandhaafd hadden in hoofdzaak de volgende taak.
De „Service des Fabrications d' Optique et de Topographie" werd opge
richt om de troepen te velde te voorzien van de onontbeerlijke observatie
instrumenten en topografische apparaten waaraan, zooals hiervoor vermeld,
al vlug groot gebrek ontstond. De „Service Géographique" kreeg de controle
over alle fabrieken en ateliers van optische instrumenten enz. Om het
tekort aan geschoolde instrumentmakers te ondervangen, werden deze van
het front teruggeroepen en in de fabrieken tewerk gesteld. Behalve de
verstrekking van nieuw werd ook de herstelling van beschadigd materieel
verzorgd, terwijl een „Laboratoire centrale d'études et de recherches"
werd opgericht om bestaande instrumenten te verbeteren en nieuwe te
ontwerpen.
De „Service Géographique" plaatste de werkorders en bestellingen, gaf
de volgorde van behandeling aan en zorgde voor de verdeeling over de
legers.
Voorts werden de noodige voorschriften voor de behandeling, de toepas
sing en de regeling der versterkte instrumenten opgemaakt en gedis
tribueerd.
De „Service des Expéditicns" was bestemd om alle transporten van en
naar het front van kaarten, instrumenten, benoodigdheden voor de „Groupes
de Canevas de tir", gedrukten enz. te verzorgen.
De „Commission de Géographie" werd ingesteld om, met medewerking
van tal van geleerden, aardrijkskundige- en statistische beschrijvingen aan
de staven te verstrekken van mogelijke toekomstige operatiegebieden. Zco
verschenen beschrijvingen van Baden, de Rijnprovincie, Nederland1), Hessen,
Zwitserland, Westfalen enz.
„Le Service et le Bureau météorologique militaires" waren bestemd om
de vechtende legers te voorzien van weerberichten en voorspellingen.
Het belang van een dergelijken dienst behoeft niet nader te worden betoogd
(gasaanvallen, vliegeropdrachten, weersinvloeden voor de artillerie, omstan
digheden voor een offensief). Deze dienst werd September 1919 overgegeven
aan de „Direction de l'Aéronautique Militaire".
Als ten slotte nog vermeld wordt, dat eveneens „Canevas d' ensemble"
en „Plans directeurs" voor de Fransche strijdkrachten op het Italiaansche
front, bij de expeditie naar de Dardanellen en op het Balkanfront werden
vervaardigd en dat voor het samenstellen van overzichtskaarten, het uit
zoeken van grenskwesties en het geven van technische adviezen medewerking
Werd verleend aan de vredesconferentie te Versailles, dan kan ongetwijfeld
worden verklaard, dat schitterend werk van niet te schatten waarde is
verricht en dat de „Service Géographique de 1' Armée" onder leiding van
den Général Directeur Bourgeois het zijne tot de oneindelijke overwinning
der gealliëerden ruimschoots heeft bijgedragen.
x) „Notice descriptive et statistique sur les Pays-Bas, 1915, 432 p., 9
planches, par A. Demangeon, L. Gallois et A. Vacher (avec la collaboration
du 2e Bureau de 1' Etat-Major pour les Chapitres IV en V)".
