Het initiatief van 14 Augustus bij het Ie Leger.
Dit verliep aldus. Het Ie Leger stond ingevolge de directive
van 13 Augustus met het I A.K. bij Tennschen en Courcelles,
met het VII A.K. bij Pange, met het VIII A.K. in tweede linie
en de cavalerie op beide vleugels. De Franschen stonden met
sterke krachten (3 en 4 C.A.) bij Colombey en Nouilly. Toen de
commandant van de voorhoedebrigade van het VII A.K., generaal-
majoor Von der Goltz, tegen 16.00 beweging in 's vijands opstelling
waarnam, waaruit hij besloot dat de vijand afmarcheerde, ging
hij eigener initiatief met de voorhoede ten aanval op
Colombey, waarbij hij tevens steun vroeg aan de divisiën van de
VII en I A.K. en aan de 1 Cav. Div., zoodat men zich verbaasd
afvraagt, wie hier de leiding had.
Weldra was zijn Brigade in een zwaar gevecht, doch wist zich
te handhaven tot de neven-Brigade ingreep, zoodat tegen 18.00
de helft van het VII A.K. was gebonden. Op dit tijdstip werd
de tweede divisie van het korps ingezet, waardoor tegen 20.30
ongeveer evenwicht was bereikt. Op het hooren van het gevecht
was ook de voorhoede van het I A.K. ten aanval gegaan, gevolgd
door het gros van dit korps, terwijl ook de le Cav.Div. ingreep.
Omstreeks 21.00 verflauwde het volkomen nuttelooze gevecht en
verlieten beide tegenstanders het gevechtsveld.
Verliezen der Franschen 3600 man, Duitschers 4900 man.
Het bevel van Von Moltke aan het Ie Leger luidde „staan-
blijven en waarnemen"in plaats daarvan ontwikkelde zich een
slag op initiatief van een ondergeschikten brigadecommandant.
Dit is een, zonder eenige beperking, af te keuren handeling
Had Von Moltke den aanval „naar omstandigheden" gewild, dan
zou hij dit hebben bevolenVon Steinmetz opende in zijn bevel
die mogelijkheid evenmin. En dat was begrijpelijk, omdat het
Ie Leger betrekkelijk zwak was en stellig zwakker dan Bazaine's
leger, zoodat het uitlokken van een aanval misplaatst washet
leger moest rug en flank van het opmarschfront beschermen, ter
wijl het He Leger een voorsprong nam op den linker Moezeloever.
Den 14en Augustus op het slagveld aangekomen, nadat hij
het afbreken van het gevecht beslist had bevolen, doch zijn
orders niet waren opgevolgd, maakte Von Steinmetz dan ook
den Commandant van het I A.K. een heftige scene misschien
een ongewenscht incident, maar stellig verdiend. Nu kan men
achteraf wel oordeelen, dat door den slag van 14 Augustus,
welke den Duitschers 5000 man kostte, de Fransche afmarsch
met eenige uren werd vertraagd, en dat hij dus van nut is geweest.
Maar met even grooten nadruk kan men betoogen, dat de door
Bazaine bevolen afmarsch met vier korpsen op één marschweg
reeds zoo'n onvermijdelijke chaos in en om Metz had doen ont
staan, dat het er op enkele uren vertraging voor de nog
niet in beweging gezette korpsen niet aankwam en zeker niet
453
