Franschen: 1 C.A.
en deelen van
5 en 7 C.A.
in vollen terugtocht naar
Saverne en Sarrebourg,
grootste deel naar Sarrebourg)
van 5 C.A.
rest 7 C.A. vlucht in wanorde naar Belfort
en gaat vandaar later n. Rheims.
3 C.A. St. Avoid en W. daarvan,
4 C.A. Boulay,
Garde C.A. Courcelles (O. van Metz)
2 C.A. Puttelange (ZO. v. St. Avoid).
De operatieplannen
Voor de Franschen, die met hun ongeregelden en voorbarigen
offensieven opmarsch naar de Saar in een strategisch moeilijke
positie waren gekomen, bestond slechts één goed plan het leger
losmaken van den vijand, achterwaarts concentreeren op Chalons,
en hiertoe de korpsen ter verhooging van de marschsnelheid
excentrisch naar verschillende Westelijk gelegen plaatsen
dirigeeren.
Bij voorbeeld: 4 C.A. naar Diedenhof en (verder per spoor),
t> i - n/r vanwaar langs 2
3 C.A. naar Ély j
Garde C.A. naar Metz,
groep Mac Mahon, zooals in werkelijkheid gebeurde,
langs drie wegen naar Chalons.
In plaats hiervan ging de Noordelijke groep van 4 legerkorpsen
concentrisch terug naar Metz, waar deze groote troepenopeen-
hooping noodwendig veel wrijving moest geven, een toestand
welke voor een terugtocht wel de slechtst denkbare is. Wat den
Keizer bewogen heeft om deze regeling te bevelen is op aan
nemelijke gronden niet te verklaren; de groote aantrekkingskracht,
welke een sterke en goed uitgeruste vesting als Metz moet hebben
uitgeoefend, en de schroom om die ontzaglijke materieele waar
den zonder slag of stoot prijs te geven, zijn geen afdoende beweeg
redenen voor het onjuiste besluit. Vast staat, dat de Keizer niet
heeft begrepen, dat van den concentrischen terugtocht van vier
legerkorpsen (200.000 man) op Metz ten slotte eene insluiting
en capitulatie het gevolg zouden zijnhij heeft zich de groote
moeilijkheden van een dergelijken marsch naar het Westen om
van den vijand los te komen niet gerealiseerd. Maar zelfs na
den uit een oogpunt van marschregeling fouten terugtocht zou een
afmarsch uit Metz naar het Westen nog wel mogelijk zijn geweest,
indien de fout zich niet had herhaald, en na dagen van weifeling
de vier korpsen op één enkelen marschweg naar het Westen
werden aangezetontstellend gebrek aan kermis van den
stafdienst.
446
