De vier Noordelijkste korpsen gingen dus terug op Metz, waar
ten Oosten van de vesting een sterke stelling werd ingenomen
aan de Fransche Nied, van waaruit men hoopte, mogelijk
zwakke momenten in den overmachtigen Duitschen opmarsch te
kunnen uitbuiten. Een strategisch zwak planOok het 6 C.A.
(Canrobert) werd uit Chalons naar Metz gedirigeerd.
De Duitse)ie legerleiding vatte het besluit op voor de groote
rechtsche zwenking van het geheele legerfront, dat thans in een
West-Oostelijke richting liep, en zou draaien naar de Moezel.
Deze zwenking was reeds bij de oorlogsvoorbereiding voorzien -
voor het geval de Fransche legers op de Moezel zouden terug
trekken dat dit niet het geval was wist von Moltke niet. De
voor deze machtige operatie uitgevaardigde bevelen waren kort
en duidelijkjuist omdat de critiek op deze zwenking, zoowel
wat de leiding als de uitvoering betreft uiterst scherp is geweest,
worden de directieven hier wat ruim behandeld; zij zijn mooi.
Uit de hiervoren gegeven opstelling is aan de hand van de schets
de zwenking wel te volgen.
De Franschen stonden met drie korpsen (2, 3 en 4 C.A.) in
de lijn PuttelangeSt.AvoldBoulay, en daarachter bij Cour
celles het Garde C.A. de gezamenlijke sterkte bedroeg 201 bat.,
116 esk. en 540 vm.
De Duitschers stonden met drie legers langs de Saar, in de
diepte geëchelonneerd, van Forbach over Saarbriieken naar
Worthin het algemeen dus een lijn van WNWOZO, terwijl
de zwenking naar de Moezel hen in een lijn NZ zou brengen.
Een sterke Fransche massa stond derhalve, steunende op Metz,
tegenover de N. helft van de Duitsche legerlinie.
Het verloop van de manoeuvre is nu als volgt geweestDe
Duitsche rechtervleugel breidde zich als spil den pas mar-
keerend iets naar het N. uithet He Leger rukte langzaam op,
het Ille Leger op volle snelheid. Op 14 Augustus had tegen de
bedoelingen en de bevelen van den commandant van het Ie Leger
het zware gevecht plaats bij ColombeyNouilly, waardoor een
deel der Fransche troepen in zijn afmarsch naar het Westen werd
vertraagd. Den 16 Augustus streed het voorste korps van het
He Leger een hoogst ongelijken moedigen strijd tegen Bazaine's
gansche leger bij VionvilleMars la Tour, waardoor de afmarsch
van Bazaine naar het Westen nog meer werd vertraagd en hij
tot het besluit werd gebracht om den 17 Augustus niet verder
naar het Westen te marcheeren doch terug te trekken op Metz.
Den 18 Augustus volgen dan na nog verdere rechtszwenking,
welke de Duitschers in een front ZuidNoord (dus verkeerd
front) bracht, de slagen bij Gravelotte en St. Privat, gevolgd door
de insluiting van Bazaine's troepen in de vesting.
Of Von Moltke dit alles zoo voorzien en gewild heeft Voorzien
natuurlijk nietzonder Bazaine's groote fouten als legerleider
447
