bedoelingen, maar waarbij in plaats van een groote omzwenking
ter omvatting uit het Noorden, feitelijk slechts één legerkorps naar
het Oosten frontaal werd aangezet. Wij zullen zien, dat Prins
FRIEDRICH KARL deze fouten later krachtig heeft weten te
herstellendoch eerst te 10.25 toen de huzaren-luitenant Scholl
van Batilly uit aan het He Leger meldde„dat vijandelijke
patrouilles werden waargenomen tusschen Amanvillers en St.
Marie aux Chênes dat troepen marcheerden op den weg naar
Briey en dat een vijandelijk bivak te zien was bij St. Privat",
wist de Prins, en nam hij zijn maatregelen.
Het IXe A.K. ging dus voorwaarts naar Vernéville en te 11.00
daar aangekomen nam Generaal Von Manstein een vijandelijke
legerplaats waar bij Montigny la Grange. Hij wist derhalve, dat
hij niet s vijands rechtervleugel voor zich had, en dat deze zich
verder naar het Noorden uitstrekte. Maar de zorgeloosheid der
Franschen was zoo uitlokkend, dat generaal Von Manstein besloot,
om tegen den zin der hevelen in den Franschen in hun bivak een
artilleristische vuurverrassing te bereiden. Dat lukte natuurlijk
Door zijn door niets goed te praten ongehoorzaamheid, „initia
tief als men het zoo liever noemt, ontketende Von Manstein
echter in het centrum de slagen bij Gravelotte en St. Privat op
de beide vleugels tégen de uitdrukkelijke bevelen van zijn leger
commandant in, ook tégen de uit het operatiebevel blijkende be
doelingen van zijn Koning, en was hij aldus de schuldige aan het
feit, dat van den middag van 18 Augustus af, in plaats van een
gelijktijdige verbonden aanval, alle legerkorpsen stuk voor stuk,
het een na het ander, in het gevecht werden gebracht en dat van
een eenhoofdig geleide actie geen sprake meer is geweest.
Von Moltke, die de in zijn bevel gestelde gelijktijdigheid van
den aanval in het gedrang zag komen toen hij het kanongebulder
hoorde, en die wist, dat het He Leger nog bij lange na zijn
rechtsopmarsch niet kon hebben volbracht, trachtte Von Stein-
metz nog tegen te houden door hem te 12.00 te melden
„Het thans hoorbare gevecht is slechts een partieel treffen
„voor Vernéville en vordert niet den algemeenen aanval van
„het I Leger. Sterke troepenmassa's zal dit leger dus niet
„vertoonen, eventueel slechts de artillerie inzetten met het
„oog op de inleiding van den lateren aanval."
Maar toen te 12.00 het vuren in het Noorden in Gravelotte
weerklonk, meende Von Steinmetz hierin het teeken tot den alge
meenen aanval te moeten zien hij liet derhalve het artillerievuur
openen, waartegen niets is in te brengen.
Wij zullen den tactischen slag bij Gravelotte, noch dien bij
St. Privat, in details behandelenzij zijn beide zeer belangwek
kend, bijna zijn wij geneigd te zeggen om daaruit te leeren hoe
het niet moet gebeuren.
566
