schap met Engeland verkeerde. Voorts werd de grens nabij den
Khaiberpas opnieuw en ten voordeele van de Engelschen vast
gesteld. Tenslotte stemde de Emir er in toe, geen Russische consuls
toe te laten in Jalalabad, Ghasni en Kandahar. Desnietegenstaande
behield Moskou in Afghanistan een niet te miskennen invloed.
Ten deele hierdoor, doch mede door den wensch om zijn land
een volwaardig tegenstander te doen worden van de omringende
groote naburen, werd Emir Amanoellah een verklaard voorstander
van westersche hervormingen. Allerlei technische verbeteringen
werden aangebracht, onderwijs en bestuur verbeterd, wegen aan
gelegd en het leger gemoderniseerd1). In 1923 kreeg het land
een grondwet, in 1925 werd het een koninkrijk. Toen Amanoellah
echter overging tot afschaffing van den sluier en de fez, was
de maat volgemeten. Tijdens de reis van den Koning en de
Koningin Soeraya naar Europa, waarbij de voornaamste staten
werden bezocht en opvallend lang in Rusland werd verbleven,
groeide het verzet tegen al het „duivelswerk" zoodanig, dat kort
na den terugkeer van het vorstenpaar in 1928 onder leiding van
de priesters een opstand uitbrak. Amanoellah vluchtte en deed
afstand van den troon. Zijn broer Inayatoellah volgde hem op,-
doch werd verdreven door Habiboellah, die op zijn beurt het
veld moest ruimen voor generaal Nadir Chan, een oom van Ama
noellah, die thans nog aan de regeering is. Nadir Chan heeft slechts
enkele der ingestelde hervormingen behouden doch erkende alle
met andere staten aangegane verdragen. Ook sloot hij zich aan
hij Iran, Irak en Turkije2), terwijl in de laatste jaren toena
dering wordt getoond tot de Arabische staten. Afghanistan maakt
derhalve deel uit van een, zij het ook nog in groei zijnd, Islamitisch
blok waarmede het Britsche Rijk, dat eenige millioenen Moham-
medaansche onderdanen telt, terdege rekening zal moeten
houden.
De verhoudingen tusschen Engeland en Afghanistan zijn thans
goed gewaarschuwd door het optreden van de Sowjets in Cen
traal Azië waar zij de staatjes, die onder het Tsaristische regiem
nog een betrekkelijke onafhankelijkheid genoten, hebben omgezet
in boeren- en arbeidersrepublieken, welker bevolking alle
zegeningen ondergaat van den „heilstaat", heeft Afghanistan zich
van Rusland afgewend. De door dit land na den wereldoorlog
aangelegde spoorwegen maken de vrees voor een Russische
583
1) Hoewel de innerlijke waarde van het huidige leger moeilijk kan
worden beoordeeld, moge terloops worden opgemerkt, dat dit, blijkens recente
afbeeldingen in een Afghaansch militair tijdschrift, thans beschikt over
vliegtuigen, terwijl met motoriseering een aanvang is gemaakt.
2) De definitieve totstandkoming van een verbond tusschen deze rijken
is gestrand op de verkoeling tusschen Turkije en Irak naar aanleiding van
het geschil over het villajet Mosoel, een der belangrijkste petroleumgebieden
in de Oude Wereld.
