noodig dooden, verminken, vergiftigen, hij moet zijn duistere
hartstochten, zijn verdrongen weggestopte wreedheid vrij spel
laten, en zijn betere neigingen verloochenen. Het conflict, dat
hierdoor geschapen wordt tusschen zijn naar het onbewuste
verdrongen wreedheid en zijn moraal wordt niet altijd zonder
meer verdragen. Juist die personen, die als kind een groote
neiging tot wreedheid hebben gehad, die ze door een bijzonder
sterk ontwikkelde moraal hebben kunnen overwinnen, zullen
moeite hebben, om dit conflict te beheerschen. Het zien van bloed
en verminkte lichamen, het zelf met de bajonet op den gehaten
vijand lossteken geeft een opvlammen van het sluimerend sadisme.
Hij kan zijn wreedheid niet meer beheerschen, hij staat op het
punt zijn sadistische neigingen bot te vieren. Maar zijn over-
groote moraal verzet zich hiertegen, hij wil 't niet, maar hij kan
niet anders. Dan blijft hem niets anders over dan de neurose.
Hij vlucht voor zijn eigen slechtheid in de neurose.
Een van de belangrijkste elementen in elk leger is de discipline.
Volkomen gehoorzaamheid naar letter en geest wordt geëischt,
de mensch moet zijn persoonlijkheid volledig prijsgeven. Wat
de enkeling denkt, voelt, lijdt, doet niets ter zake, hij is een
nummer, dat op commando vecht, eet en slaapt. Onrechtvaardige
woedeuitbarstingen van prikkelbare kameraden en superieuren
moet hij zwijgend slikken. Vanzelfsprekend zullen beroepsmili
tairen zich beter schikken in deze verhouding dan miliciens. Bij
ervoor vatbare personen kan het gevoel van gekrenkte eigenliefde
een dusdanigen graad bereiken, dat hierdoor het optreden van een
neurose veroorzaakt wordt. Agressieve woedeuitbarstingen zijn
herhaaldelijk voorgekomen.
De sexualiteit speelt als auslösendes moment van oorlogsneu
rosen een minder belangrijke rol. De levensdrift staat te veel
op den voorgrond. Toch spreekt het vanzelf, dat het voortdurend
samenleven van uitsluitend mannen niet zonder gevolgen blijft.
De in elk mensch sluimerende homosexualiteit wordt bevorderd,
wat heelemaal niet zeggen wil, dat hierbij een lichamelijke neiging
op hoeft te treden. Integendeel, in de groote meerderheid van
de gevallen blijft de neiging volkomen ideëel, en uit zij zich alleen
als kameraadschap. Zij, die van huis uit reeds een sterke alhoewel
onbewuste homosexualiteit bezaten, zullen meer moeite hebben
om deze verboden neiging te beheerschen. Het conflict tusschen
de moraal en het onbewuste lichamelijk verlangen kan zoo heftig
worden, dat een neurose uitbreekt. Vaker nog dan in den oorlog
zullen tengevolge van deze neiging psychische stoornissen op
treden, als de militair weer terugkomt bij zijn vrouw of meisje.
Het onvermogen om lief te hebben, met zijn lichamelijk correllaat
de volkomen of relatieve impotentie, is een van de treurigste
na-oorlogsverschijnselen. Maar gelukkig is deze stoornis meestal
van tijdelijken aard.
609
