6. BOEKBESPREKING.
Justus SchmidtKriegswiehtige Industrie im System der
Wirtschaftspolitik.
Met de publicatie van dit 100 bladzijden tellende werkje in klein formaat
heeft S, blijkens de inleiding, de bedoeling gehad om den velen, die thans
m Duitschland zijn geroepen om hunne krachten te wijden aan den opbouw
van een „Wehrwirtschaft", inzicht te geven in het belangrijkste deel van
het daarmede samenhangende vraagstuk der industrieele oorlogsvoorberei
ding, nml. het voorbereiden van de „Kriegswiehtige Industrie" op haar
oorlogstaak.
De wijze, waarop de stof is behandeld, is volkomen geëigend om in
breeden kring belangstelling voor den inhoud te wekken.
Alle zijden van het vraagstuk worden in populair-wetenschappelijken
betoogtrant en in logische volgorde onder de loupe genomen, zoodat een
ieder, die de moeite wil nemen zich een inzicht in de behandelde materie
te verschaffen, daartoe door dit werkje op gemakkelijke en vlugge wiize
wordt in staat gesteld.
Het vraagstuk is ook over het geheel los van bepaalde politieke ideolo
gieën behandeldde ontwikkelde richtlijnen zijn daarom ook voor de
betrokken instanties in Ned.-Indië de bestudeering ten volle waard.
(Dat het behandelde vraagstuk uitermate actueel mag worden genoemd
moge o.m. daaruit blijken, dat volgens een Reutertelegram van 23 Juni
uit Tokio door het Japansche ministerie van oorlog heden ten dage aan
den ministerraad een ontwerp voor een vijfjaren-plan voor de ontwikkeling
van de industrie is voorgelegd, waarvan de uitvoering op 9000 millioen Yen
wordt geschat, met bestemming van een half milliard voor de vervolmaking
van de munitie-industrie).
In het eerste hoofdstuk van het onderhavige werkje worden door S
de beginselen besproken, welke maatgevend zijn voor de bepaling van
de belangrijkheid van een industrie-bedrijf voor de oorlogvoering. Het
bepalen van den graad van belangrijkheid volgens die beginselen wordt
noodzakelijk geacht om op logischen grondslag tot een differentieering te
kunnen geraken van de uit een oogpunt van oorlogsvoorbereiding ten
opzichte van de verschillende bedrijven te nemen maatregelen. Bruikbaar
acht S. het, reeds in den oorlog van '14'18 in de Vereenigde Staten van
N. A. toegepaste, systeem van onderscheiding der bedrijven naar de vol
gende beginselen
a. de beteekenis van het voortgebrachte product in oorlogstijd, de verhou
ding tusschen productie en gebruik en het nut, dat ervan wordt
getrokken
b. de noodzakelijkheid de totale productie van de verschillende voortbreng-
selen der industrie in stand te houden of op te voeren
c. het aandeel van elk bedrijf afzonderlijk in de totale productie van
belangrijk te achten voortbrengselen.
Met inachtneming van deze beginslen werden de „kriegswiehtige" indus
trieën in vier klassen ingedeeld. In de eerste klasse werden ondergebracht
de bedrijven, die specifieke weermachtsbehoeften afleverden, in de tweede
klasse de basisindustrieën voor de metaalnijverheid, alsmede mijnbedrijven
in de derde klasse de niet in de eerste groep gerangschikte metaalbedrijven'
