646
van het menschelijk lichaam (zie ook hierna) schijnt voor jachtvlgn.
niet het eenige te zijn. De It. vliegers gaven daarom volgens onzen oogge
tuige de voorkeur aan hun langzamere machines, boven de zeer snelle
jagers van hun tegenstanders.
Voorts is voor offensieve doeleinden, alsmede voor de indirecte lucht
verdediging, de groote beteekenis van den bommenwerper overtuigend aan
den dag getreden. De militaire waarde van dit type gevechtsvliegtuig is in
dezen Sp. burgerstrijd schier dagelijks aan de werkelijkheid getoetst kunnen
worden. De oorlogstaken, welke het zijn toebedeeld geworden, zijn velerlei
en van den meest uiteenloopenden aard geweestzij betroffen zoowel den
strijd tegen landdoelen (bomavn. op gevechtsliniën, 's vijand verbindingen,
vitale objecten in het achterland) als op zeedoelen (transportschepen,
zeestrijdkrachten). Wat dit laatste betreft verdient vermelding, dat herhaalde
malen in dezen strijd met succes bomaanvallen zijn uitgevoerd op zeestrijd
krachten, o.m. op kruisers, ondanks de op deze schepen opgestelde ld.bestrij-
dingsmiddelen.
De moreele uitwerking van de bomaanvallen bleek daarentegen aanzienlijk
minder dan algemeen werd gedacht en aangenomen. De burgerbevolking
raakte spoedig aan de aanvallen en de daartegen te nemen beschermings
maatregelen gewend.
In W.T.M. Jan. 1937 geeft gnl. mj. Rieder in het artikel „Fliegerabwéhr"
een duidelijke uiteenzetting betreffende den luchtafweer van belangrijke
objecten. S. komt o.m. tot de conclusie, dat deze objecten op de meest
effectieve wijze tegen luchtaanvallen zijn te beschermen, indirect d.m.v. een
offensieve luchtmacht (dus bommenwerpers) en op directe wijze met behulp
van luchtdoelbestrijdingsmiddelen op den grond. (Opm. Het is uitermate
teekenend, dat in de militaire vakliteratuur vrijwel eenstemming tot uiting
komt, dat de beteekenis van het jachtvlg. voor de rechtstreeksche verde
diging van objecten door de ontwikkeling van het bombardementsvlg.
voorshands op den achtergrond is geraakt. Het in belangrijke mate opvoeren
van de vliegsnelheid der jagers, met het doel wederom een voldoend groot
snelheidsoverschot op de bommenwerpers te verkrijgen, schijnt echter
geenszins het verwachte panacée te zijn, daar het menschelijk lichaam
gebleken is niet bestand te zijn tegen de groote krachten, welke op de
organen inwerken, wanneer het jachtvlg. met dergelijke hoog opgevoerde
snelheden tijdens den aanval snelle wendingen moet uitvoeren. v.G.1))
S. besluit voorts zijn artikel met de volgende behartigingswaardige
aanteekeningen „Für Staaten, welche bis vor kurzem über keinerlei
Fliegerabwehrmittel verfügten und jetzt vor die Aufgabe gestellt sind,
diese Abwehr neu aufzubauen, wirft sich die Frage auf, in welcher
Reihenfolge die Abwehrmittel, deren Anschaffung durchweg sehr bedeu-
tende finanzielle Mittel erfordert, beschafft werden sollen. An die erste
Stelle wird wohl der Ausbau der eigenen Flugstreitkrafte zu setzen sein,
die nicht nur abwehren, sondern auch angreifen können und damit das
wirksamste Mittel zur Erlangung der Überlegenheit in der Luft darstellen.
Für die Fliegerabwehr von der Erde aus ist es schwer, einer der beiden
angeführten Haupttypen, kleinkalibrige Flak und Flieger-Abwehr-MG., oder
mittel- und groszkalibrige Flak den Vorrang zuzuerkennen, weil zu einer
wirksamen Abwehr beide typen erforderlich sind. Die ganz wesentlich
geringeren Anschaffungskosten der kleinen Kaliber, die bei einem stark
beschrankten Militarbudget ihre Anschaffung in erster Linie verlockend
erscheinen lassen, sollten aber nicht dazu führen, die Beschaffung wenigstens
mittelkalibriger Flak hintenzustellen. Der Schaden, der durch eine unge-
nügende Fliegerabwehr entstehen kann, könnte ein Vielfaches der so erzielten
Ersparnisse betragen. Es ist auch in Betracht zu Ziehen, dasz ein so kompli-
J) Zie ook W.J. 1936 der I.K.V. Hdst. V.
