Een tikje Oxford-beweging zou den generaal de Palikao stellig
geen schade hebben gedaan. Maar is het te verwonderen, dat in
een Staat, waar dergelijke dingen mogelijk zijn, 14 dagen later
een revolutie uitbreektEn dat de weermacht er niet deugen kón,
hoe hoog ook overigens de soldateske eigenschappen van den
Franschman dienen te worden aangeslagen
Uit Paris was dus door den minister aan den Keizer het
„verzoek" gedaan om er van af te zien het leger naar de hoofd
stad te voeren, en werd den vorst in overweging gegeven, een
machtige diversie tegen de Pruisische korpsen uit te voeren, die
door de talrijke gevechten reeds uitgeput moesten zijn En
Palikao maakte dit strategische plan nog aantrekkelijker, door
de toevoeging „L'impératrice partage mon opinion
De Mac Mahon kon door al dit geknoei evenmin tot een besluit
komen en telegrafeerde den 19en Augustus aan Palikao dat
als de vijand met sterke troepen tegen hem zou oprukken, hij
vóór diens komst een stelling wilde innemen van Epernay tot
Reims, ongeveer evenwijdig aan het Marne-kanaal, en op deze
wijze zou trachten het verband met Bazaine te herstellen.
Dit lijkt een grapmaar daar Bazaine na 18 Augustus zweeg
als het graf, kon men desnoods vermoeden en aannemen, dat hij
inderdaad zijn voorgenomen afmarsch uit Metz uitvoerde en dus
weldra in het Noorden van de Champagne zou verschijnen.
Deze marsch naar Reims was een typisch compromis tusschen
twee verschillende besluiten
a. Bazaine tegemoet marcheeren maar waar zit hij
b. Terugtrekken op Paris maar daar wenscht men dit niet
Den 21en Augustus had de marsch van de vier legerkorpsen
plaats in 2 colonnes elk van 2 korpsen. Hij verliep zeer ongelukkig
tal van achterblijvers, slechte verpleging, geen marschregeling,
met tot gevolg dat geen der troepen het bevolen einddoel bereikte.
Van een slecht gedisciplineerde troep begrijpelijk voor een troep,
welks tucht reeds bedenkelijk had geleden, een ramp. En toch
behoefde De Mac Mahon eigenlijk in 't geheel geen haast te maken,
omdat de Duitschers nog minstens 4 of 5 dagmarschen ver weg
waren zijn eerste streven had vooral gericht moeten zijn op de
voltooiing van de materieele uitrusting der troepen en het verste
vigen van hun innerlijk verband. In plaats hiervan voerde hij een
zeer vermoeienden, slecht geregelden en dus ook slecht uitge-
voerden marsch uit, om daarna zijn geheele legermacht samen te
dringen in een zeer eng gebied, met alle nadeelen van dien.
662
„sienne se sont réunis contre le corps d'armée du maréchal Bazaine et
„que, au lieu d'avoir eu un succes, comme ils voudraient le faire croire,
„différents renseignements, qui paraissent dignes de foi, m'aimoncent
„qu'ils auraient été rejetés dans les carrières de Jaumont
„(Mouvevient).
