5. DE BACTERIOLOGISCHE OORLOG
door
Dr. J. G. W. SCHOTSMAN,
Militair paardenarts le klasse.
Onder bacteriologischen oorlog verstaan we een oorlog, waarbij,
uiteraard naast andere middelen van oorlogvoering, het bacte
riologische wapen wordt gebruikt, d.w.z. wordt getracht bij
den vijand door verspreiding van diverse ziekteverwekkende
micro-organismen (bacteriën) besmettelijke ziekten te verwekken
bij mensch en dier, zoowel bij de strijdende troepen als in het
achterland. Doel is de weerkracht van de vijandelijke natie
zoodanig te verzwakken, dat de overwinning wordt bereikt.
Het heeft misschien eenig nut, alvorens nader op het eigenlijke
onderwerp in te gaan, de plaats te beschouwen, welke de bacteriën
in het rijk der levende wezens innemen, alsmede zij het zéér
in het kort uiteen te zetten, hoe zij in staat zijn ziektever
wekkend te werken, hoe het lichaam zich verweert en op welke
grondslagen de bestrijding van deze ziekten is opgebouwd, in
het algemeen gesproken dus eenig algemeen inzicht te geven in
aard en wezen der bacteriëele ziekten (ook genoemd infectie
ziekten) en hunne bestrijding.
Immers hoewel het natuurlijk niet in het bestek van deze
voordracht ligt om bij de bespreking van enkele dezer ziekten
nader op de therapie ervan in te gaan lijkt het mij toch van
belang, een en ander te vermelden betreffende de grondslagen,
waarop de te nemen therapeutische maatregelen, als belangrijk
onderdeel van de algemeene afweermaatregelen, zijn opgebouwd.
De bacteriën behooren tot de z.g. Protophyten, welke zijn te
beschouwen als de laagst ontwikkelde levende wezens uit het
plantenrijk.
Tegenover deze Protophyten staan de z.g. Protozoën, de laagst
ontwikkelde ééncellige dieren. Deze zullen hier niet in beschou
wing worden genomen. Zulks geschiedt niet, omdat zij niet van
belang zouden zijn voor de ziektekunde van mensch en dier
(integendeel, belangrijke ziekten, als bijv. de malaria en de
amoeben-dysenterie bij den mensch, de piroplasmose alsmede de
verschillende trypanosomen-ziekten, bijv. surra, bij de dieren,
worden veroorzaakt door protozoën)doch door de omstandigheid
708
