Gaan we thans na welke mogelijkheden het bacteriologische
wapen biedt.
In de eerste plaats stellen wij dan de vraag, welke bacteriën
in aanmerking komen voor verspreiding en wat de gevaren daar
van zullen zijn. We kunnen onderscheiden
Bacteriën, die ziekten veroorzaken bij den mensch.
2. Bacteriën, die ziekten veroorzaken bij de dieren.
3. Bacteriën, die ziekten veroorzaken, zoowel bij mensch als
dier.
ad 1. De ziekten bij den mensch hebben een directen invloed
op den strijd door vermindering van het menschenmateriaal en
moreele inzinking.
ad 2. Ziekten bij de dieren hebben eensdeels een directen
invloed op den gevechtskracht van den troep (bereden wapens),
anderdeels kunnen zij ook grooten invloed hebben op de voedsel
voorziening, terwijl
ad 3. verschillende dierziekten tevens direct gevaar voor den
mensch kunnen opleveren.
Ook de strijd tegen besmettelijke dier-ziekten is dus van groot
belang.
Tal van infectieziekten zullen voor verspreiding in aanmerking
kunnen komen. Wij zullen dan ook slechts de allerbelangrijkste
kunnen vermelden. In dit verband zouden wij eerst echter willen
wijzen op de kans, het moge dan misschien niet in de lijn der
directe verwachtingen liggen, dat we in dit opzicht voor verras
singen zullen komen te staan, m.a.w. met ziekten zullen te maken
krijgen, welke ernstig gevaar blijken op te leveren terwijl zulks
niet of niet in de eerste plaats wordt verwacht.
Alvorens enkele ziekten te noemen, willen wij nog eenige
woorden wijden aan de wijze van verspreiding van de micro
organismen. Dit kan geschieden
a. door de lucht (d.m.v. van bommen of op andere wijze)
b. door direct contact (d.t.v. spionnen).
c. door bezoedeling van water, waterleiding, landerijen, enz.
ad a. De deskundigen zijn het er wel over eens, dat de ver
spreiding genoemd onder a in de practijk waarschijnlijk niet al
te ernstige reden tot bezorgdheid zal behoeven te geven. In de
eerste plaats is in het algemeen voor iedere infectie op groote
schaal, waarop ook reeds eerder door mij werd gewezen, méér
noodig dan het in de lucht laten zweven van ziektekiemen. Voor
de meeste ziekten zal verspreiding d.m.v. bommen uit vliegtuigen
niet mogelijk zijn, daar hierbij steeds belangrijke temperaturen
te pas komen en er vrijwel geen bacteriën zijn, die dergelijke
temperaturen kunnen verdragen. Van verspreiding op andere
715
