857
der rechtstreeksche belanghebbenden steun zal ontvangen. Voorts wezen
de aan Londen gerichte nota, waarin werd verzocht, mets te ondernemen
zonder overleg met Frankrijk, „de tweede Arabische mogendheid het
Iraksche protest, de bijeenroeping van de slechts m uitzonderhjke gevallen
vergaderenden kroonraad door den vorst van Saoedi-Arabie en het voorstel
van den groot-moefti van Jeruzalem tot het houden van een pan-islamitisch
congres er wederom op, hoezeer de Palestijnsche kwestie een vraagstuk
van internationalen aard is, hetwelk de geheele Mohammedaansche wereld
bezighoudt
In Spanje boekten de witten een belangrijk succes door de verovering
van Santander; een ter ontlasting bedoeld rood offensief tegen Saragossa
kwam te laat. Belangrijker dan deze srijd, waaraan zooals thans openhj
wordt toegegeven, door vele Italiaansche eenheden werd deelgenomen, en
de toenemende verdeeldheid in het kamp van de regeering, welke alle zeilen
schijnt te moeten bijzetten ter voorkoming van den afval van Catalome
was de serie van scheepvaartincidenten, welke enkele weken geleden zonder
twijfel aanleiding zou hebben gegeven tot groote internationale wrijvingen.
Onder den druk van de gebeurtenissen in China bleven die wrijvingen
niet alleen achterwege en het Rusland de politiek van spelbreken in de
noninterventie bijeenkomsten waaromtrent den laatsten tijd overigens
niets meer werd vernomen varen, doch trad m de Engelsch-Italiaansche
verhoudingen een belangrijke verbetering in het thans tot een regulieren
oorlog uitgegroeide Japansch-Chineesche incident schijnt Mussolini dus n g
winst te zullen opleveren waarbij de Negus wel het politieke kmd van
de rekening zal worden.
Zoo leggen de Westersche mogendheden hun veeten tijdelijk bij ten
einde hun aandacht te kunnen wijden aan den strijd m China, hetgeen
een van de verschijnselen is, welke er op wijzen, dat zij hun belangen aldaar
niet zonder meer zullen prijsgeven. Andere bewijzen zijn te vinden m het
opschorten van de Engelsch-Japansche onderhandelingen, het open oor,
hetwelk min. Kung in Europa heeft gevonden bij het plaatsen van leenmgen,
niet in het minst voor de aanschaffing van wapens, alsmede de diplomatieke
vertoogen, waarbij Amerika zijn Angelsaksischen broeder en Frankrijk
niet gelijk in 1932, in den steek schijnt te willen laten. Duitschland verkeert
wat' dit betreft in een eigenaardige positie eenerzij ds bezit net m Ciuna
groote belangen, doch anderzijds verbond het zich met Japan tegen het
communisme, hetwelk in Japan gaarne wordt vereenzelvigd met China
en immer met Rusland, van welk land mag worden verwacht dat het met
zal nalaten, Nanking allen steun te verleenen. Zoo dreigt m China wederom
een strijd te worden gevochten, waarbij niet alleen nationale, doch mede
internationale belangen op het spel staan terwijl de grootste belanghebbenden
slechts achter de schermen een rol spelen.
Bevatte het vorige maandoverzicht een serie punten van overeenkomst
van de huidige gebeurtenissen met die in vorige jaren, de afgeloopen maand
vertoonde enkele kenmerkende verschillen. In de eerste plaats is Japan
thans gestooten op den tegenstand van een vereenigd Chineesch volk, hetwelk
ditmaal geen beroep deed op den Volkenbond waarvoor de groote mogend
heden het, gezien de ervaringen tijdens het Italiaansch-Abessynsch conflict,
niet ondankbaar zullen zijn doch zijn zaak zelf ter hand nam. Een tweede
punt van verschil is, dat de geneigdheid van potentaatjes in reeds door de
Japanners bezette gebieden, zich door dezen als willige instrumenten te
laten gebruiken, tot nu toe geringer is dan voorheen, terwijl de bevolking
dier gebieden blijkbaar moeilijker dan in vroegere jaren tot het inzicht
is te brengen van een „noodzakelijke" afscheiding van Nanking. Hierbij
late men den weder opgedoken Prins Teh en zijn Mongolen buiten beschou
wing de Chineesche politiek te hunnen aanzien, zoowel onder het Keizerrijk
als tijdens de Republiek, is immer minder gelukkig geweest hetgeen reeds
jaren geleden leidde tot bewegingen ter verkrijging van algeheele onalhan-
