De vraag rijst, of dit laatste wel juist is Waarom rekenen bij
dreigende revoluties de politieke lichamen alleen op de weer
macht, die alles moet redden Die weermacht is evenwel niets
meer en niets minder dan een beschikbare kracht, terwijl toch de
regeeringslichamen zelve het recht vertegenwoordigen. Waarom
is er niet een nauwe band tusschen beide En worden ministers,
volksvertegenwoordigers en hooge ambtenaren niet opgenomen in
leger en'vloot, om daar de band tusschen recht en macht inder
daad te vormen en in stand te houden In plaats van van elkander
te vervreemden Ware dat in 1870 zoo geweest, dan zou Jules
Favre zijn verraad nooit hebben kunnen en durven uitschreeuwen
voor het front van Frankrijks vijanden. Tien schreeuwers maken
meer lawaai dan duizend zwijgzamen dat is het geheim van elke
revolutie En deze heeft het veel te druk met haar eigen belang
rijkheid om zich te kunnen bekommeren om het belang en het
heil van volk en vaderland.
Natuurlijk was het na de debacle bij Sedan voor Frankrijk
heel moeilijk om nog een draaglijk einde van den oorlog te berei
ken. Toch was er in Metz nog een leger van meer dan 150.000
man, dat bij goede aanvoering, en bij een werkelijk krachtig en
vaderlandslievend „Gouvernement de la Défense Nationale" (in
plaats van de bende oproerlingen van Jules Favre), nog tot ferme
daden in staat zou zijn geweest, en dat zeker niet reeds 17 October
had behoeven te capituleeren. Ook in de provincie waren nog
talrijke nieuwe formaties, welke bij goede centrale leiding en bij
geloof in de toekomst van hun land, óók meer hadden kunnen
bereiken, dan thans in Oost, Noord en aan de Loire is mogelijk
geweest
De revolutie heeft dit belet. Den 28en Januari 1871 capituleerde
ook Frankrijks hoofdstad. En wij willen eindigen met dit korte
gedeelte van een brief, welke generaal baron Ambert aan den
minister Jules Favre schreef
„Vous insultez, Monsieur, les anciens sénateurs, anciens
„conseillers d'Etat, anciens députés. Savez-vous cependant
„ce qu'ont fait la plupart d'entre eux A l'heure des perils
„et des souffrances, j'en ai vu un grand nombre aux remparts
„de Paris, sac au dos et le fusil a la main. J'en ai vu tomber
',morts dans les sorties, j'ai vu leurs fils répandre par torrents
„un sang généreux. J'ai suivi le convoi des pères et des
^enfants, et lorsqu'un jour j'ai levé les yeux vers le ciel, j'ai vu
„le ballon qui vous emportait tout tremblant loin des perils et
„des privations. Dans votre fuite precipitée, vous n avez pu
„voir que Paris était défendu par nous."
En hiermede meenen wij de relatie van den Fransch-Duitschen
•oorlog te kunnen besluiten.
773
