wapenen te ongelijke kansen bood. Aanvankelijk beperkten zij
hun massa-aanvallen dan ook tot de gevallen, waarin de Engel-
schen hun vuurkracht minder goed of in het geheel niet tot
uiting konden doen komen 1). Naarmate de verzetspartij er in
slaagde zich in toenemenden getale vuurwapens te verschaffen,
namen de aanvallen weder toethans geschiedden zij echter
onder dekking van vuur, afgegeven van beheerschende punten
waarop versterkingen, sanggars geheeten, werden aangelegd. Hoe
wel met betrekking tot de wapens zooals begrijpelijk is niet mag
worden gesproken van gelijkwaardigheid met die van de Engel-
schen, kan niet worden ontkend, dat de verbetering van de bewa
pening van de stammen gelijken tred hield met die van Britsche
troepen hoewel de stammen bij laatstgenoemden als regel een
stap achter waren, wisten zij zich achtereenvolgens het Enfield-,
Snider-, Martini-Henry- en Lee-Metford geweer te verschaffen 2)
780
1) Bij voorkeur geschiedde zulks waar engten moesten worden doox--
schreden een enkele maal bijv. ten N. van Tsjitral in 1895 werd ook
gebruik gemaakt van steenlawines.
Voor de herkomst zijn verschillende bronnen op te geven. In de
eerste plaats bleek uit tijdens de Tsjitralexpeditie buitgemaakte papieren,
dat een te Bombay gevestigde Schotsche firma aan Umra Khan de levering
van wapenen en munitie had voorgesteld, natuurlijk tegen (on) behoorlijke
prijzen. Bedoelde firma verliet wijselijk Bombay en verplaatste haar zetel
naar Caïro, een voor haar bedrijvigheid in die dagen nog gunstig punt.
Een volgende bron vormden de arsenalen in geheel Britsch-Indië, waar de
geweren werden verkregen door diefstal en omkoopinghet bleek uiterst
moeilijk hieraan en aan de geraffineerde wijze waarop de wapenen over
de grens werden gesmokkeld een einde te maken. Voorts vallen te vermelden
het buitmaken van geweren tijdens de gevechten, dikwijls het eenige doel
van gepleegde aanslagen, het medenemen van wapenen door deserceerende
soldaten (militia) en de berooving van op post staande manschappen tot
ver binnen de administratieve grens dit laatste nam op een gegeven
moment zelfs zoodanige afmetingen aan, dat men er toe overging, de geweren
vast te binden aan de lichamen van de soldaten. Het grootste aantal wapenen
werd echter door Europa (vnl. uit Antwerpen) via MuskatPerziëAfgha
nistan geleverd. Gezien de delicate verhouding tot den Emir, was het uiterst
moeilijk een einde te maken aan dezen bloeienden smokkelhandel, welke
een bron van inkomsten was voor de verschillende poter.taatjes, wier gebied
door de wapenkaravanen werd doorgetrokken. Een in 1910 uitgevoerde
blokkade van de Perzische kust, gepaard aan het zenden van een bat.inf.,
een bij.art. en 2 sien.pi., welke troepenmacht het kustgebied doorkruiste,
bracht de aldaar wonenden tot het inzicht, dat het maar beter was, aan het
lucratieve bedrijf geen verdere medewerking te verleenen een in 1911
herhaalde expeditie constateerde dan ook practisch geen overtredingen
meer. In 1919 bleken de stammen over een groot aantal wapenen te
beschikken, welke door de Turken na hun nederlagen in Mesopotamië
waren weggeworpen en door de Arabieren via Perzië en Afghanistan waren
verhandeld. Wanneer men zich herinnert, hoeveel moeite het tegengaan
van den wapensmokkel ons tijdens den strijd in Atjeh kostte, niettegenstaande
wij toch de zee beheerschten, dan zal het duidelijk zijn, dat dit den Engel-
schen, die het grensgebied niet kunnen sluiten, in het geheel niet mogelijk
is zij zijn grootendeels aangewezen op de welwillendheid van den Emir,
wiens macht over de bevolking blijkbaar in vroegere jaren maar zeer
betrekkelijk was.
