spoor mede van het graniet waarop zij brak. En eens, wellicht
over eeuwen, zou zij kunnen voortrollen, onbelemmerd, over de
oorden waar de materialistische wereld was geweest, en zou God
zich voortbewegen over de oppervlakte dezer wateren.
En zulk een golf en niet de minste riep ik op en stuwde
ik voort ten bate van een idee tot zij haar top bereikte, over-
buitelde en neerviel bij Damascus.
Het afvloeiende water van die golf, teruggeworpen door den
weerstand der gevestigde dingen, zal de stof voor de volgende
golf schaffen, wanneer de tijd volbracht is en de zee wederom
zal rijzen.
Tot zoover de romanticus Lawrence.
Wij zijn met voordacht hierover uitvoerig geweest, omdat in
onze materialistische Westersche wereld zoo gemakkelijk de over
tuiging wordt aanvaard, dat men er met slagzinnen, handigheden
en „halftinten" wel zal komen, in dit gevalzal behouden wat
de wereld aan overdaad en weelde heeft geschonken, zonder dat
men zich verdiept in de mogelijkheid van een afgrijselijken
terugslag.
De uiting, hiervoren aangehaald, van de Irak Petr- Coy is daar
één voorbeeld van, de plannen voor verdeeling van Palestina
ten bate van het Jodendomx) en, doch dit is dan een halftint,
ook wel ten bate van het Britsche imperium is een tweede.
Dat Lawrence, die als eerlijk en diep gevoelig mensch de Ara
bieren in hun vrijheidsstrijd tegen de Turken heeft geleid, dit
mede ten nutte van zijn eigen land heeft gedaan, omdat hij in
zijn klaarheid meende, dat beide doeleinden vereenigbaar waren
of althans niet met elkander in strijd, ten slotte door de trouwe
loosheid van zijn landsbestuur tegenover de hem kinderlijk ver
trouwende Arabieren in een hoogst pijnlijken toestand moest
komen, zal uit het bovenstaande ook duidelijker worden.
Wie Lawrence wil begrijpen, moet niet alleen het overigens
uitstekende boek van Liddell Hart lezen, maar vooral ook
Lawrence's eigen boek.
De titel„Seven Pillars of Wisdom" is ontleend aan den Bijbel,
aan hoofdstuk 9 van de Spreuken van Salomo deze beginnen
aldus „De opperste Wijsheid heeft haar huis gebouwd, zij heeft
„hare zeven pilaren gehouwenzij heeft haar slachtvee geslacht,
„zij heeft haren wijn gemengd, ook heeft zij hare tafel toegericht
1) Wij komen hierop later nog terug, doch willen reeds nu vermelden,
dat wij den terugkeer der Joden naar 'het Beloofde Land als de eenige
oplossing beschouwen van het internationale Jodenvraagstukdoch even
stellig afkeer koesteren voor de in toepassing te brengen vermenging van
dit vraagstuk met de imperiale belangen van eenige Westersche mogendheden.
874
