946
11. VAN HET WERELDTOONEEL.
(Met een schets).
De in het vorige maandoverzicht weergegeven indruk, dat de Westersche
mogendheden onder den drang der gebeurtenissen in het Verre Oosten
hun onderlinge veeten tijdelijk zouden bijleggen, werd door de gebeur
tenissen in September gelogenstraft. De voornaamste oorzaak daarvan
was het optreden van een „onbekende" duikboot in de Middellandsche
Zee, van welk optreden de tot de beide ideologische groepen behoorende
mogendheden elkaar beschuldigden. De door Rusland geuite verdacht
makingen aan het adres van Italië gaven Mussolini aanleiding met
Duitschland (en Albaniëgeen deel te nemen aan de op voorstel van
Londen en Parijs te Nyon belegde conferentie over maatregelen voor het
onderdrukken van den modernen vorm van zeerooverij. Natuurlijk kon
het resultaat dier buiten zijn vertegenwoordiging getroffen regeling den
Duce niet bevredigeneen ter (tegemoetkoming aan zijn bezwaren te
Parijs nader gehouden bespreking schijnt thans beide partijen tot elkaar
te hebben gebracht waardoor de spanning in Europa belangrijk zal kunnen
verminderen.
Spreekt uit het houden van de laatstbedoelde besprekingen een zekere
mate van tegemoetkomendheid van de zijde van Engeland en Frankrijk,
inzake het vrijwilligersprobleem schijnt het geduld van deze mogend
heden thans te zijn uitgeput, getuige de bedreiging met het openstellen
van de Fransche zuidgrens. Aangenaam is zulks niet voor Rome, temeer
nu tijdens Mussolini's bezoek aan Hittler laatstgenoemde te kunnen heeft
gegeven, zich uit de Middellandsche Zee-aangelegenheden te zullen terug
trekken. Hierdoor komt Italië aldaar alleen te staan en ontstaat tevens
de kans, dat gnl. Franco binnenkort de steun ontvalt van zijn beide machtige
bondgenooten, juist op het oogenblik, waarop zijn kansen gunstig staan
in het N. valt voor hem nog slechts Gyon met omgeving te vermeesteren,
terwijl Catalonië reeds niet ongenegen scheen, tot onderhandelingen te
komen en tenslotte de roode regeering te Valencia, thans door Rusland
aan haar lot is overgelaten.
Een andere vermeldenswaardige gebeurtenis tijdens het bezoek van den
Duce aan den Führer was de onmiddellijk daarop volgende „toevallige"
ontmoeting van den Oostenrijkschen bondskanselier Schussnigg met den
Tsjechoslowaakschen premier Hodza, welke ontmoeting getuigt van een
zekere ongerustheid te Weenen en Praag omtrent hetgeen door de beide
dictators werd besproken, een ongerustheid, welke daaruit valt te verklaren,
dat het rustig voortbestaan van Oostenrijk en Tsjechoslowakije tot nu toe
in niet geringe mate te danken is geweest aan de belangentegenstelling in
Midden Europa tusschen Duitschland en Italië.
De Spaansche kwestie maakte een der onderwerpen van bespreking uit
op de in 'begin September te Genève geopende volkenbondsvergadering
alwaar gedelegeerden van Italië en Ethiopië ontbraken, een vingerwijzing,
dat de Abessijnsche kwestie over vermoedelijk niet al te langen tijd zal zijn
„geliquideerd". Hiermede is het aantal aan den Volkenbond voorgelegde
kwesties echter niet verminderd aangezien China zijn zaak alsnog bij den
bond heeft voorgebracht. Het feit, dat het thans niet gelijk in 1931 vraagt
om steun, doch na zelf zijn verdediging ter hand te hebben genomen
slechts om een onderzoek naar het incident, getuigt van meer gevoel voor
realiteit dan de behandeling van ontwapeningsovereenkomsten, welke
behandeling niettegenstaande alle huidige gebeurtenissen op voorstel van
den Zweedschen min. Sandler wordt voortgezet, en de fraaie loftuitingen
van Roemenië op het internationale instituut „hetwelk elk land een gevoel
van veiligheid geeft". Men wrijft zich bij het lezen daarvan wel de oogen
uit en vraagt zich af, of de vermeestering van een deel van de Oekraine,
van Wilna, Memel, het Burgenland en Fiume, de 'beschieting van Korfoe,
