Laat ons onze pogingen vereenigen en voortgaan geza-
„menlijk te werken voor den vrede en de veiligheid van de
Hedjaz1)
Deze waardige meeningsuiting van den Sjarif is volkomen
duidelijk en even klaar is het, dat, zou hij aan des Sultans oproep
gehoor hebben gegeven, Engeland, Egypte en het Suez-kanaal zou
hebben verlorenen ook wellicht Indië, toen reeds
Dat Engeland er derhalve alles op zette om tegen de proclamatie
van den Heiligen Oorlog een afweer te vinden is verklaarbaar
en men meende die te hebben gevonden in het uitbuiten van de
machtige positie van den Sjarif Hoesein van Mekka, den afstam
meling van den Profeet, den Moslim der Moslims, die allerminst
een vriend was van de Turken, die hem 18 jaren lang gevangen
hadden gehouden in Konstantinopel.
Lord Kitchener, die vóór den oorlog, in Egypte, reeds bespre
kingen met den Sjarif had doen openen, liet hem nu plechtig
verzekeren, dat als hij met de Arabieren Engeland in den oorlog
actief zou bijstaan, dit land omgekeerd de onafhankelijkheid van
Arabië zou erkennen en ondersteunen. (Liddell Hart a.v. blz. 64).
Deze belofte van 1914 Octoberwas de eerste van een reeks
beloftenwelke Engeland jegens de Arabieren heeft gebroken
Op Engelands aanbod kwam van den Sjarif voorloopig een
voorzichtig antwoord, waarin hij welwillende neutraliteit beloofde,
doch in zijn positie als Sjarif van den Islam meende niet dadelijk
met den Sultan te kunnen breken. Desalniettemin was het voor
Engeland reeds een groote winst, dat de Sjarif had geweigerd
om den Djihad van de Heilige Stad uit te doen proclameeren.
Aldus bleef de toestand tot in 1915 vrijwel labiel, hoewel een
oogenblik de kans op een opstand van de Arabieren tegen de
Turken dreigde. Dit was, toen het Gallipoli-drama gedoemd scheen
tot mislukking en de Britsche opperbevelhebber in Egypte, sir
John Maxwell, het zeer goede voorstel deed om den onvermij
delijk schijnenden slechten afloop aan de Dardanellen af te wenden,
door eene landing in Alexandrette, de haven aan de N.O. hoek
van de Middellandsche Zee, om daar de levenslijn der Turken
naar Voor-Azië bij de spoorlijn af te snijden. Voor dit plan achtte
hij 100.000 man voldoende de Arabieren en de sterke Arabische
elementen in de Turksche legers hadden voor dat geval hun vollen
steun toegezegd.
Het plan was echter te goed om aanvaard te worden. Want
onder Geallieerden, die in een strijd op leven en dood zijn gewik
keld met den vijand, blijft de onderlinge politieke tegenstelling
toch steeds overheerschen zelfs als het er om gaat den gemeen-
schappelijken vijand den nekslag toe te brengen. Den 13 November
b Liddell Hart, a.v. blz. 393.
952
