Generaal Peneranda, die reeds lang het gevaar voor de ijl
bezette stelling had ingezien, had reeds een terugtocht voorbereid,
doch aan het persoonlijk ingrijpen van den Staatspresident Sala
manca was het toe te schrijven, dat dit plan niet mocht worden
uitgevoerd. Toen evenwel de débacle gekomen was, stelde
President Salamanca den Generaal Peneranda hiervoor verant
woordelijk, verklaarde hem voor afgezet, en vertrok met den
nieuwbenoemden opperbevelhebber per vliegtuig naar het hoofd
kwartier. Generaal Penerandaovertuigd van zijn goed recht, liet
echter den Staatspresident onmiddellijk na zijn landing gevan
gennemen, en dwong hem een abdicatiebesluit te onderteekenen.
Dit gaf in La Paz aanleiding tot eenige moeilijkheden, welke
echter spoedig werden opgelost, en Generaal Peneranda behield
het opperbevel.
Thans werd eindelijk in Bolivia de algemeene mobilisatie
afgekondigd, en aangezien tot nu toe achtereenvolgens 120.000
Bolivianen naar het front gezonden waren, was te verwachten
dat uit het restant der 3 millioen inwoners nog een krachtig leger
zou kunnen worden samengesteld.
Men moest echter weer tijd winnen om dit leger te vormen.
Daar door de vorderingen van het He Paraguaysche legerkorps
een stand houden Z.O. van Villa Montes niet meer mogelijk was,
werden de restanten der Boliviaansche Korpsen op Villa Montes
en N. daarvan teruggenomen.
Deze tweede Boliviaansche terugtocht verliep, dank zij de
uitputting en de verliezen der Paraguaysche troepen, de steeds
grooter wordende moeilijkheden voor den aan- en afvoer voor
die troepen, en de groote afstootende kracht van de rijkelijk van
automatische wapens voorziene achterhoeden der Bolivianen, met
betrekkelijk geringe verliezen.
De terugtocht, die 22 November 1934 aanving, had plaats over
een diepte van ca. 200 km, en kon om vorengenoemde redenen
in een langzaam tempo geschieden.
De Paraguaysche Z.colonne bereikte eerst 18 Januari Palo
Marcado, 50 km Z.O. van Villa Montes, en rukte van daaruit
door naar Villa Montes, waar de Bolivianen zich inmiddels
behoorlijk versterkt hadden.
Het Ie Par. Korps werd bij Capiirenda gedurende bijna een
maand opgehouden door de Cav. Div. Rivas; deze Div. ging eerst
op Villa Montes terug, toen de Paraguayanen na een omtrekkende
beweging Lapacho hadden bezet.
Het He Paraguaysche Korps had opdracht om de N., over
Boyube en Carandaiti, op te rukken een zwakkere colonne rukte
over Picuiba op.
1003