eischt, dat met de kans op oorlog in ernstige mate rekening moet
worden gehouden. Zelfs in de Vereenigde Staten van N.A., waar
men langen tijd voor het eigen land den toestand van vrede dacht
te kunnen verzekeren door een politiek van isolatie, non-inter
ventie en neutraliteit, komt men tot andere inzichten. De nauwe
banden, voornamelijk van economischen aard, waarmede de staten
onderling zijn verbonden, de groote onderlinge economische
afhankelijkheid, zullen in verschillende denkbare gevallen dwin
gen tot partij kiezen in een conflict, terwijl daarnaast rekening
dient te worden gehouden met de mogelijkheid dat een op ver
standelijke overwegingen uitgestippelde politieke gedragslijn,
door invloed van gevoelsstroomingen der massa radicaal moet
worden gewijzigd. Vooral in democratisch geregeerde landen,
waar tot het uiterste de vrijheid van woord en geschrift gehand
haafd zal blijven, zal deze invloed bij de huidige geperfection-
neerde berichtgeving van bijzonder krachtigen aard kunnen zijn.
Deze factoren, gecombineerd met de bestaande scherpe tegen
stellingen in de verschillende op uiteenloopende politieke ideo
logieën geënte staatsvormen, maken het in het huidige tijdsbestek
steeds moeilijker een conflict te localiseeren en te voorkomen,
dat dit uitgroeit tot een wereldoorlog. Er zijn derhalve omstan
digheden aanwezig, welke in dit verband door gebrek aan invloed
van dien Volkenbond van overheerschende beteekenis moeten
worden geacht en daardoor de tendenz hebben ook in ander op
zicht een oorlog „totaal" te maken, n.l. in geografischen zin. Uit
hetgeen hieronder volgt zal blijken, dat deze tweede vorm van
totaliteit mede van positieven invloed kan zijn op den eerder
genoemden vorm der totaliteit.
De materieele behoeften van de weermacht.
Hierboven werden de enorm gestegen materieele behoeften van
de strijdkrachten en wel speciaal van die te land als een der
factoren genoemd, wélke aan den oorlog van '14-'18 het karakter
der totaliteit verleenden. Hoewel in de eerste jaren van den
oorlog de troepen te velde nog slechts spaarzaam waren uitgerust
met automatische wapens en de artillerie en in het bijzonder het
luchtwapen nog niet die plaats in het gevecht innamen, welke
zij daarin later voor zich opeischten, bleek al spoedig dat de
vervanging van verloren gegane of verbruikte wapens en het
op peil houden van de munitievoorraden te hooge eischen stelde
aan de in het achterland aanwezige wapenindustrieën en dat het
noodzakelijk was daartoe een beroep te doen op het buitenland
en geleidelijk de in het eigen land aanwezige daartoe geëigende
industriebedrijven geheel op de productie van weermachtbehoef
ten in te stellen. Wat deze opdracht voor het achterland betee-
kende, kan slechts uit cijfers blijken. En dan nog kan men slechts
1023
