menden invloed der Westersche mogendheden. Doch Ruslands
tegendruk leidde in 1904 tot een oorlog met dat land, die aan
het buiten het conflict staande China Zuid-Mandchurije kostte.
Tijdens den wereldoorlog maakte Japan zich van het Duitsche
Kiachow meester, en behield het met de rest van Shantung. In
1915 stelde het aan de Chineesche regeering de bekende „21
eischen" welke bij verwezenlijking van China een vazalstaat
zouden hebben gemaakt. Door toedoen van de mogendheden
ontruimde Japan in 1922 Shantung, evenals Siberië, waar het zij
aan zij met de geallieerden gestreden had tegen de Russische
communisten.
In 1931 evenwel bezette het leger de 3 N.O. Provinciën (Man-
churije), en dit voorgoed. Het liet de diplomatie in Genève praten.
De macht van het leger bleek de beslissende factor.
Indien het leger naar een vast programma werkt, hetgeen toch
wel waarschijnlijk moet worden geacht, zou het niet behoeven
te verwonderen, wanneer het was afgestemd op dat, neergelegd
in het zg. Tanaka-rapport, hetwelk in Juli 1927 den Keizer zou
zijn aangeboden en waarin de in Manchurije te volgen positieve
politiek zou zijn uiteengezet. Dit rapport moge al dan niet van
den premier Tanaka afkomstig, of al dan niet echt zijn, een feit
is, dat wat tot nu toe gebeurd is, in de lijn ervan ligt. In het kort
zou de inhoud zijn als volgt„Ten einde China te veroveren
moeten we eerst Manchurije en Mongolië veroveren. Teneinde
de wereld te veroveren moeten wij beginnen met China te ver
overen. Wanneer wij erin slagen China te veroveren zullen de
overige bezitters van Aziatisch en Pacific grondgebied ons vreezen
en hun bezit aan ons overgeven. Dan zal de wereld erkennen, dat
Azië ons behoort en onze rechten niet durven verkrachten. Dit is
het testament, ons nagelaten door den Keizer Meiji, het slagen
waarvan noodzakelijk is voor ons nationaal bestaan
Na Formosa in 1895 volgde Korea in 1910 en Manchurije, zij
het in anderen vorm, in 1931. Dadelijk daarop teekende zich de
voorbereiding tot het doordringen in de 5 Noordelijke provinciën
van China en Mongolië af. Het is niet zeker, dat in September
1931, het scheppen van een vazalstaat in Manchurije reeds als
einddoel voor oogen stond. Het maakt den indruk of Japan zelf
verrast was door de onverwachte successen, en geleidelijk, dank
zij de inactiviteit van Chang Hsüeh Liang's 440.000 man, veel
verder is kunnen gaan dan het aanvankelijk plan was. Ook nu
heeft het den schijn, dat Japan den oorlog bij Shanghai niet wilde,
en alleen beoogde van de 5 Noordelijke provinciën (Chahar,
Suiyüan, Shansi, Hopei en Shantung) een z.g. autonoom gebied
onder Japanschen invloed te maken. Nu zij ook bij Shanghai
onverwacht succes hebben geoogst, zullen de militairen wellicht
de veranderde omstandigheden willen uitbuiten. Hoever zullen
ze willen gaan Dit is een vraag, die niemand nog beantwoorden
166
