408
schreven, t.w. de houding van de dominions en de wensch, de handen vrij
te krijgen en te houden voor een machtsontwikkeling elders.
Ten duidelijkste bleek dit toen de veiligheid van Tsjechoslowakije ter
sprake kwam slechts Frankrijk en Rusland deelden mede, zich garant te
stellen, terwijl Engeland zich daartoe niet bereid verklaarde. Intusschen
verslechteren de binnenlandsche verhoudingen in Tsjechoslovakije hand
over hand de minderheden sluiten zich aaneen en dreigen een meerderheid
te zullen vormen Duitschers, Slovaken, Polen en Hongaren eischen auto
nomie en hoewel premier Hodza een toezegging deed in deze richting, welke
in Berlijn zeer sceptisch werd ontvangen, is het de vraag, of de uit den sedert
den wereldoorlog in dit deel van Europa gezaaiden wind thans te oogsten
storm nog kan worden bezworen.
De Russische garantieverklaring ging vergezeld van de niet zeer geluk
kige opmerking, dat Moskou zich ter ondersteuning van Praag desnoods
een corridor zou banen. Van de beide belanghebbenden, Roemenië en Polen,
reageerde alleen laatstgenoemd rijk. Doch ook om andere redenen verkeerde
het eenige dagen in het middelpunt van aller aandacht, nml. door de eigen
aardige wijze waarop Warschau het voor de bedreigende overmacht zwich
tende Lithauen wist te brengen tot herstel van de normale betrekkingen
zoowel op diplomatiek gebied als t.a.v. handel en verkeer. Ook hier oefende
Londen slechts „aandrang" uit tot het verkrijgen van een onbloedige oplos
sing dat zulks geschiedde valt echter niet aan dien aandrang toe te
schrijven doch slechts aan het toegeven te Kaunas. Te zelfden tijd deden
geruchten de ronde omtrent een Duitsch optreden, niet alleen tegenover
Memel doch mede in Danzig. Hoewel de juistheid dezer beweringen werd
ontkend, wijzen zij op een tweetal nog in Oost-Europa opgeslagen brandsta
pels. Wie zal het wagen, er het vuur in te werpen Moet in Polen's „verbroe
dering" met Lithauen het tijdig zoeken van een anderen weg naar de
Oostzee worden gezien
Hoe het zij, de strijd met diplomatieke middelen om het verkrijgen van
invloed in Midden- en Oost Europa is in vollen gang nu Rusland door de
onthoofding van zijn machtsapparaten en de zorgen voor het Verre Oosten
hier practisch is uitgeschakeld, men, zij het om andere reden, hetzelfde van
Frankrijk kan zeggen en Engeland zich meer en meer terugtrekt, gaat het
tusschen Duitschland, Italië en Polen. Streeft Berlijn naar en is het tot op
zekere hoogte reeds geslaagd in het verkrijgen van invloed in Hongarije,
Joegoslavië en Roemenië, Rome heeft reeds hechte banden met Albanië,
Bulgarije en Joegoslavië, waarin het met vriendelijke gebaren en op andere
wijze ook Hongarije en Roemenië tracht te betrekken zal de as Rome-
Berlijn tegen deze elkaar wederstrevende belangen bestand zijn Tenslotte
dan Polen, dat naar aansluiting streeft met de leden van de Kleine Entente
voor de vorming van een statenblok van de Oost- naar de Zwarte- en
de Adriatische Zee en bij Roemenië en Joegoslavië in vele opzichten reeds
meermalen een willig oor vond. Gaarne zou Frankrijk ook Tsjechoslowakije
en dan onder zijn patronaat in dezen bond zien opgenomen, doch Warschau
demonstreerde reeds bij eenige gelegenheden zich te hebben onttrokken aan
de voogdij van Parijs.
Rusland's tanende invloed bleek wel zeer duidelijk uit de groeiende
stemming in Frankrijk en, ondanks de gegeven garantie, ook in Tsjechoslo
wakije, voor opzegging van het verbond en de wijze, waarop Stalin's voorstel
werd ontvangen voor een internationale bespreking echter zonder
Duitschland, Italië en Japan van de aansluiting van Oostenrijk. Deze
al te doorzichtige poging, roet in het eten te gooien in Spanje maar al
te zeer gelukt werd echter doorzienEngeland gaf onomwonden te
kennen niet te zullen deelnemen. Niettemin is de verhouding tot Duitschland,
ook na Hitler's verklaring, tegen Tsjechoslowakije niets te zullen ondernemen
en niet van zins te zijn, alle Duitschers binnen het Rijk te vereenigen, er
niet op verbeterd de reeds ingezette besprekingen werden opgeschort terwijl
