Sair Kheser Khan in Ahram door Sjaich Nasir's mannen ver
moord en brak de openlijke oorlog uit tusschen beide stammen.
Op last van den Gouverneur van Boesjair, die verklaarde niet
voor Waszmusz' veiligheid te kunnen instaan, moest hij Tsjagodek
ontruimen en tijdelijk in de havenstad wonen, terwijl de onder
neming door de gendarmerie werd bezet.
Nog was de kelk niet volSjaich Nasir diende een aanklacht
in tegen Waszmusz, bewerende dat hij hem een som gelds had
geleend voor zijn bedrijf. Hoewel volkomen gelogen, werd de
aanklacht aanvaard, en al Waszmusz' eigendommen werden in
beslag genomen. In Boesjair werd de rechtszaak behandeld en
Waszmusz in het ongelijk gesteld en tot betaling veroordeeld;
in beroep in Sjiras werd het vonnis bevestigd. In hooger beroep
in Teheran bereikte hij met steun van den Gezant althans dat
hij zijn persoonlijke eigendommen terugkreeg. De Gezant zou nu
verder zijn belangen behartigen.
In het najaar van 1931 keerde Waszmusz in Berlijn terug hij
was een gebroken man. Zijn lichaam, dat de overspanning van
de vele jaren van zwaren arbeid in het barre klimaat van Zuid-
Perzië had doorstaan ging ten slotte ten onder door de psychische
ontgoocheling, hem bereid door diegenen, die hij wel had willen
doen.
Zijn proces in hoogste instantie won hij, en zijn aanklagers
werden in de gevangenis geworpendie voldoening werd hem
nog gegeven. Maar kort daarop werd hij ziek en stierf den 29
November 1931 op 51-jarigen leeftijd.
„He died in peace. That much reward he received for a
„courage which had turned from no danger Sykes.
Wij willlen hiermede het verhaal van den strijd, dien Lawrence
en Waszmusz voor hun vaderland streden, besluiten.
Doch tevens eene bekentenis doen
Toen wij het leven van deze beide mannen schetsten was daarbij
onze bedoeling niet alleen om aan de haast ongelooflijke energie
van deze groote figuren meer bekendheid te geven, doch hadden
wij het bij-oogmerk om den lezer te voeren naar de landen van
„De Nabije Oost", en deze zoowel geografisch als historisch weer
in zijn geheugen op te roepen. Want zijn het niet juist deze landen,
welke in het huidige tijdsbestek voor de Wereldgeschiedenis van
primaire beteekenis gaan worden
Dagelijks lezen wij allen in couranten en periodieken over
strijd in Arabië vernemen het vermoorden van Bekr Sedky, den
leider van Irak lezen over het verleenen van Fransch staats
burgerschap aan een aantal Algerijnsche Mohammedanen hooren
van den bouw van een spoorweg dwars over de woeste bergen
van Iran zien de Japansche penetratie in alle Mohammedaansche
321
