385
steeds tijdens de Fransch-Engelsche oorlogen der laatste eeuwen de Fransche
handelsscheepvaart van de zee verdwijnen in den wereldoorlog was het
zelfde het geval met de Duitsche scheepvaart. De zwakkere partij moet
zich noodgedwongen beperken tot intermitteerende aanvallen op de
vijandelijke scheepvaart (sporadic warfare); dergelijke aanvallen op Engel -
sche convooien vonden bijv. met succes plaats nabij de Noorsche kust in
Oct. en Dec. 1917.
Het is merkwaardig, dat in den wereldoorlog, toen het cruising system
onvoldoende bleek en Engeland door de groote verliezen aan handelsschepen
in 1917 op den rand van den afgrond werd gebracht, het juist de Admiraliteit
was, die alle voorstellen om tot het convooi-systeem over te gaan, aanvan
kelijk van de hand wees. O.m. werd betoogd, dat het aantal convooien zoo
groot zou zijn, dat het niet mogelijk was alle van een escorte te voorzien.
Toen echter bleek, dat de scheepvaart, die voor een escorte in aanmerking
kwam, ongeveer twintig maal zoo klein was als aanvankelijk door de
Admiraliteit werd vermeend, kon het verzet van de Admiraliteit worden
overwonnen. Inderdaad beschikte de Admiraliteit in 1917 niet over juiste
gegevens omtrent den omvang van de Britsche scheepvaart, hoewel toch
de bescherming daarvan, zoo niet de belangrijkste dan toch één der voor
naamste taken van de vloot was. De misschatting, welke daarvan het gevolg
was, heeft intusschen er het hare toe bijgedragen, dat Engeland in 1917 op
het punt stond den oorlog te verliezen en aan hongersnood toe was. Door
invoering van 'het convooi-systeem werd de Britsche handelsscheepvaart
gered.
Bijzonder leerrijk zijn de hoofdstukken „Command and Cover" en „Bases".
Hieruit blijkt, dat de kracht van een marine niet slechts zetelt in haar
schepen, doch ook en niet minder in de vlootbases, die te harer beschikking
staan. Door de aanwezigheid van bases wordt de productiviteit van haar
schepen tot in het veelvoudige opgevoerd.
In het hoofdstuk „The influence of the air" geeft de schrijver aan het
luchtwapen het volle pond. Onderscheid wordt gemaakt tusschen „ship-borne
aircraft" (de vliegtuigen aan boord van vliegkampschepen, slagschepen en
kruisers) en „shore-based aircraft".
Ship-borne aircraft kan de vloot overal volgen, doch de sterkte is nood
gedwongen beperktvliegkampschepen zijn kwetsbaar, zoowel voor lucht
aanvallen als voor aanvallen van kruisers.
Bij shore-based aircraft kan de sterkte aan vliegtuigen aanzienlijk zijn
vliegterreinen zijn minder kwetsbaar dan vliegkampschepen. Echter strekt
de werkingssfeer zich niet verder uit dan een beperkten afstand van de kust.
De schrijver schat dezen afstand op 250 mijl (450 km), 1) „which probably
errs on the side of moderation" en spreekt dan van „coastal zone"; buiten
deze coastal zone is alleen ship-borne aircraft te verwachten. Het blijkt, dat
vele belangrijke scheepvaartroutes door „coastal zones" voeren.
„In any case, ship-borne aircraft cannot drive the warship off the seas.
„Shore-based aircraft, on the other hand, seem certain to exert an extensive
„influence over strategy, and this influence may possibly be so large as to
„merit the name revolutionary. In the worst case, they may be able to deny
„the use of the coastal zones to any warship. Short of that, they may be able
„to deny it to certain classes of warshipIn any event, the
„influence of shore-based aircraft lies in the direction of limiting and
„restricting the operations of surface fleets as they exist to-day. The amount
„of the restriction will not necessarily depend on the actual amount of
J) Deze afstand kan i.v.m. den grooten actieradius van modern materieel
thans veel hooger worden gesteld.
