land in het laatste oorlogsjaar was verbroken. Doch de Duitsche
Republiek was doodarm en door de herstel-betalingen aan een
bankroet nabij, zoodat van het betalen van alle met buitenlandsche
autoriteiten aangegane verplichtingen geen sprake kon wezen.
Het bedrag dat Sjaich Hoesein en Sair Kheser Khan nog tegoed
hadden was ongeveer 100.000 Mark en het gelukte Waszmusz
ten slotte om het volle bedrag van de Duitsche Regeering los te
krijgen.
Hij had nu niets anders te doen dan dit geld aan de Khans
of hun erfgenamen over te maken, en alles was in orde geweest.
Maar, Waszmusz was een idealist.
Hij kende zijn bondgenooten uit den oorlog te goed om niet
te weten, dat zij al dit, moeizaam door het arme Duitsche volk
opgebrachte, geld slechts zouden gebruiken om elkaar te beoor
logen en te schaden. Met deze wetenschap verbond hij nu een
denkbeeld, dat hij al jaren lang koesterde, en dat zich op zijn
lange tochten door het dorre Perzische land had gevormd hij
wilde zijn verplichtingen tegenover de Khans niet alleen naleven,
maar hun iets beters, iets grootschers teruggeven dan geld hij
wilde machines bestellen, het dorre land vruchtbaar maken, er
zaaien en planten, en hun leeren hoe zij grooten rijkdom in den
arbeid konden vinden voor zichzelven en voor hun nageslacht.
Ter verwezenlijking van dit plan reisde hij in 1924 naar Teheran,
waar de Perzische Regeering zich tegemoetkomend toonde. Daarna
ging hij naar het Zuiden Sjiras, Kazeroen, Borasjdsjan, Tsjah-
koetah, Boesjair, om met zijn oude vrienden te overleggen. Sjaich
Hoesein en Sair Kheser Khan waren echter reeds gevallen, de
eerste in den strijd tegen de Engelschen, de tweede vermoord
zoodat Waszmusz slechts de zoons van zijn vroegere vrienden
aantrof.
Met hen besprak hij nu zijn plan
„Er is een nieuwe tijd gekomen Lang zult ge niet meer
„de vrije heerschers zijn, die kunnen doen en laten wat zij
„willen
„Gij zult Uwe Regeering moeten gehoorzamen of ge dat
„prettig vindt of niet, daarnaar zal niet worden gevraagd
„Tot nu toe hebt ge Uw inkomen verkregen uit smokkelarij,
„uit roof en het willekeurig heffen van tolgeld maar dat
„zal gauw uit zijn omdat de Regeering dergelijke onregel
matigheden niet langer zal dulden.
„Daarom zult ge Uw leven op een nieuwen grondslag
„moeten stellen en als ge dien zoekt behoeft ge niet ver
„te gaan. Ge hebt volop land, maar het ligt daar ongebruikt
„en dor. En toch zult ge daaruit in de toekomst Uw bestaan
„moeten verkrijgen, zooals wet en orde dat eischen. Die
318
