„grond kan voor U een bron van welstand worden als ge
„het goed aangepakt. Ik wil U daarbij helpen
„De arbeid echter, dien ik U zal wijzen, zal niet alleen
„U zeiven ten nutte komen, maar ook en dat is nog
„belangrijker aan Uw kinderen en kindskinderen. Tevens
„brengt ge Uw land vooruit en dat wilt ge toch allen
Waszmusz stelde nu voor om hun de 20000 Mark voorgeschoten
geld direct uit te betalen, en met de resteerende 80000 Mark
een landbouwbedrijf op te bouwen, in welks winsten zij een
belangrijk aandeel zouden hebben na een aantal jaren, als alles
zou zijn ingeleefd en geregeld, zou het bedrijf dan him eigendom
worden.
Inderdaad Waszmusz was een idealist
De jonge Khans aanvaardden het plan ten volle. In het midden
kan worden gelaten of zij er wel veel van begrepen hebben en
hun eenvoudig economisch verstand niet ongeveer als volgt zal
hebben gereageerd wij krijgen nu direct een massa geld (waarop
wij al lang niet meer hadden gerekend en verder zijn land-
bouw-machines blijkbaar dingen, die ook veel geld te voorschijn
kunnen tooverenzoodat groote rijkdommen ons onophoudelijk
zullen toevloeien.
Dat een in de woestenij op te bouwen landbouwbedrijf eerst
na een aantal jaren een bron van winst kan worden, zullen zij
wel niet begrepen hebben.
Waszmusz ging nu naar Duitschland terug om de machines en
alles wat voor het bedrijf noodig was in te koopen, en keerde
in December 1924 in Boesj air terug om de uitvoering van zijn
idealistische plan aan te vangen. Als centrum koos hij Tsjagodek,
op ongeveer 20 km van Boesjair aan den weg gelegen. Het land
huurde hij van Sjaich Nasir, een zoon van Hoesein, die hem
ook een gedeelte grond verhuurde dat hem niet toebehoorde, doch
van de Regeering was gepacht. Een nadeel van Tsjagodek was,
dat het was gelegen op de grens van de gebieden van Tangistan
en Tsjahkoetahdus op het territoor van twee stammen, welke
in voortdurenden strijd met elkaar leefden, wat voor de nieuwe
onderneming een ernstig gevaar beteekende.
Hoe dat ook verder zij Tsjagodek werd opgebouwd, er werd
geploegd en gezaaid, en de eerste oogsten leverden het bewijs,
dat de grond bij goede behandeling goede opbrengsten beloofde.
Maar voor den opbouw van een landbouwbedrijf is een tijd van
verscheidene jaren noodig, van ongestoorden arbeid.
Met die rust was het evenwel slecht gesteld en dat vond zijn
oorzaak in verschillende omstandigheden
1. De Regeering van Perzië was innerlijk nog niet tot een sterk
geheel geworden, omdat eerst geleidelijk aan de eigengereidheid
van de stamvorsten kon worden overwonnen. Waszmusz was even-
319