Het lijkt ons een zonderling beeld van een troep, die zich „op
levensgenade" had overgegevende schildering is belangrijk
minder romantisch althans voor ons dan Rengers ons voor
oogen toovert bij aankomst te Semarang. Doch het meest essen-
tiëele moet nog komen. Nahuys stelde zich den volgenden dag,
na aankomst te Klatten, in verbinding met Kjahi Madja over de
ontwapening van zijn bende. Er spelen zich binnenskamers heftige
tooneelen af, omdat Kjahi Madja oorspronkelijk weigert op het
bevel in te gaan. Doch tenslotte had Nahuys succes en door de
bemiddeling van Roeps in te roepen werd tot ontwapening over
gegaan, met uitzondering van de krissen der hoofden. Den vol
genden dag werd doorgemarcheerd naar Solo daar ter plaatse
werd aan Roeps verzocht den hoofden te verzoeken ook hun
krissen in te leveren Roeps weigerde dit verzoek over te brengen.
Welke reden kan deze plichtsgetrouwe officier daarvoor hebben
gehad De Klerck geeft opheldering
Is het niet bedenkelijk, dat officiëele rapporten op dergelijke
wijze moeten worden gewantrouwd Een behoorlijke recon
structie der feiten is dan later niet meer mogelijk, terwijl tevens,
aannemende, dat De Klerck's zienswijze de juiste is, aan het
Neder landsche gezag moreele schade wordt berokkend. Het
rapport van Le Bron de Vexela is later aan een grondige revisie
onderworpen, en het is jammer, dat De Klerck tot de uitspraak
moet komen, dat de „gemaakte conclusies niet kunnen strekken,
452
voorgenomen ontwapening, daar de brandals onder het aanheffen
van geestelijke liederen uit den Koran, te K-la it. en als in overwinning
aankwamen".
„De omstandigheid, dat de gevangenneming der bende niet
onmiddellijk door hare ontwapening gevolgd werddat die bende
triomfeerend Solo binnentrokdat de colonne derwaarts in een
formatie marcheerde, welke met het doel van den tochtoverbrenging
van krijgsgevangenen, bezwaarlijk te rijmen was dat in de woning
van den commandant van het fort te Klatten tusschen Kjahi Madja
en zijn getrouwen ter eene en Nahuys ter andere zijde een heftig
tooneel plaats vond, doch bovenal Roep's weigering te Solo, om
het bevel tot uitlevering der krissen aan de hoofden over te brengen,
een weigering, welke juist daarom beteekenis heeft, wijl Roeps bij
die overgave tolkdiensten had bewezen en dus beter dan wie ook
geweten moet hebben onder welk beding die plaats had gehad, dat
alles is, meenen wij, al heel weinig geschikt om aan de door Le
Bron gegeven voorstelling geloof te schenken. Veeleer is men geneigd,
aan te nemen, dat Madja omtrent den aard der vrijheidsberooving
is misleid, dat hij zich heeft overgegeven met het oogmerk, om, zooals
in dezen oorlog zoo herhaaldelijk geschiedde, met zijn barisan in
onzen dienst over te gaan".
b De Klerck, IV, blz. 619/20 de aangebrachte cursiveering is door ons
aangebracht. De daarin tot uiting gebrachte veronderstelling komt overeen
met Kjahi Madja's beweringen.