feitelijk ongewijzigd, indien generaal ChiangKaiShih er wederom
in slaagt een beslissende nederlaag te vermijden door tijdig terug
te trekken. En een débacle in het Chineesche leger wordt steeds
minder waarschijnlijk na de maandenlange oefening in het
terugtrekken. Zulk een gevaar was vooral groot in November
'37, toen het Chineesche leger van ShangHai op NanKing terug
trok ook toen werd het echter overwonnen.
Het ziet er uit alsof dit conflict nog zeer lang kan duren. Japan
moge het betreuren het te hebben begonnen, het zal echter niet
opgevenChina evenmin. Een militaire overwinning door de
Japanners lijkt verder verwijderd dan eenige maanden geleden
na den val van NanKing (aan welke gebeurtenis overigens
een overdreven militaire en politieke beteekenis is toegekend
geworden). Dus gaan beide partijen door elkaar economisch te
verzwakken, en zullen tenslotte wellicht economische en (of)
politieke factoren de beslissing moeten brengen. Dit resultaat
hebben de Japanners zeker niet verwacht. Indien één volk de
gelegenheid heeft gehad de Chineesche toestanden te bestudeeren,
dan zijn dat wel de Japanners geweestzij hebben daarvan
ruimschoots gebruik gemaakt. Zij alleen wisten hoe met China
om te springen. Dat was het stereotiepe, zelfbewuste antwoord,
dat de wereldpers steeds ontving, wanneer zij de Japansche
politiek en handelingen ten opzichte van China waagde te criti-
seeren. Maar nu zijn de bewijzen daar, welke aantoonen, dat hun
inzicht in de Chineesche toestanden minder juist was.
„Japans information on China", aldus de ShangHai Evening
Post van 22 Maart jl-, „has been at least twenty years out of date
it seems agreed by the most competent observers. This is
astonishing, in view of the close study which has been made by
this neighbouring country, but its truth is attested by those from
countries whose home-policies are at least theoretically aligned
with Japan in fact, there seems no major conflict in evaluation
of the scene by foreigners actually on the spot. Japan somehow
has persisted in the view that China has never shaken off war-
lordism, that all Chinese leaders are corrupt and all Chinese
soldiers sheep, that Chinese progress was inconsequential because
it was slow and belated in contrast with Japan's relatively rapid
assimilation of Western ways and ideas. That China may have
been building more soundly though more slowly, and that Japan's
grasp of Western ideas may have been imperfect and hardly kept
up to date, is something apparently realized not at all in Japan
but which it is important to realize in achieving any true evalua
tion of the China scene to day.
Chinese have often been accused of being indecisive, tempo
rizing. On the contrary the Japanese was portrayed as shrewd,
efficient hustlers. But in the China campaign of the present
moment things are distinctly the reverse. If the Japanese know
462