497
Het doel van het gebruik van chemische strijdmiddelen is over het
algemeen het buiten gevecht stellen van troepen zonder dat daarbij gedacht
wordt aan het vernielen van goederen en materialen als kleeding en
uitrusting, voedingsmiddelen enz. S. is van meening dat voor het laatste in
de toekomst geen speciale chemische strijdmiddelen zullen worden toegepast,
maar toch dient de aandacht erop gevestigd te blijven dat de gebruikelijke
chemische stoffen eveneens inwerken op materieel. De aanraking van de
aldus besmette goederen of het materieel levert vcor den mensch gevaren
op. Bovendien zal in enkele gevallen door de gebruikte gassen een ver
nielende werking worden uitgeoefend op kleeding, uitrusting enz. De gevaar
lijke eigenschappen van de besmette materialen blijven nog lang bestaan.
Het ligt voor de hand dat voedingsmiddelen welke zijn besmet, meestal
voor de consumptie ongeschikt zullen zijn. S. zet uiteen op welke wijze de
beschadiging door de verschillende gassen wordt veroorzaakt, geeft de
middelen aan om die beschadigingen te voorkomen en bespreekt de maat
regelen, welke genomen kunnen worden om de kleeding en uitrusting
welke aan gifgassen hebben blootgestaan, te neutraliseeren. Het artikel
wordt besloten met een beschouwing over de organisaties welke in Amerika,
Frankrijk, Rusland en Japan bestaan ten dienste van de ontsmetting.
Watervoorziening te velde.
Dit onderwerp werd door den Luit. Kol. der Int. K(uijmans) behandeld
in het Tijdschrift voor de Reserve-Officieren (Maart afl. 1938 No. 16). Het
moet voor het leger te velde van zeer groot belang worden geacht, de water
voorziening afdoende te doen regelen. Het is gebleken, dat bij oorlogen
vóór 1914 het grootst aantal combattanten buiten gevecht werd gesteld
door infectie-ziekten als cholera, typhus en dysenterie als gevolg van het
drinken van geinfecteerd water. In de tropen gaat de watervoorziening te
velde dikwijls met veel moeilijkheden gepaard, vooral na langdurige droogte.
Voorbereidende maatregelen voor een behoorlijke voorziening zullen als
dan noodig zijn, zoowel voor het beschikbaarstellen als voor het ontsmetten
van het drinkwater. Drinkwater moet zijnhelder, reukloos, smaakloos,
vrij van schadelijke stoffen en bacteriën voorts mogen er niet te veel
organische stoffen en ijzerverbindingen in voorkomen. In oorlogstijd zullen
de eischen aan kleur, reuk en helderheid niet te hoog mogen worden gesteld.
In den oorlog 1914-1918 werd het water op drieërlei wijzen gezuiverd nml.
langs mechanischen, physischen en scheikundigen weg.
De mechanische zuivering geschiedde o.m. door zandfiltratie, waarvoor
achter het front groote installaties werden opgericht. Deze methode bleek
te velde groote bezwaren op te leveren, doordat ze te langzaam werkte.
Bovendien eischte zij een groote mate van vakkennis en veel zorg. Bij het
Duitsche leger heeft men, vooral in den aanvang van den oorlog, veelvuldig
gebruik gemaakt van Berkenfeld filters, welke tot heele filterbatterijen
op wagens waren gemonteerd en die vrij belangrijke hoeveelheden water
konden leveren een bezwaar van deze filters was dat zij dikwijls gereinigd
moesten worden. Ook werd bij het Duitsche leger dierkool als filtratiemiddel
gebruikt, doch proeven toonden aan, dat in het filtraat nog bacteriën aan
wezig waren, zoodat ook dit middel niet afdoende bleek.
De physische methode. De eenvoudigste en meest afdoende methode bestaat
in het koken van het water, waardoor alle bacteriën worden gedood. Deze
methode heeft vooral in het Duitsche leger veel toepassing gevonden.
Een andere physische methode, welke in het Zwitsersche leger is toegepast,
is die met ultraviolette stralen, welke een kiemdoodende werking hebben,
De bestraling geschiedde met kwartslampen. De methode heeft niet voldaan,
omdat zij slechts was toe te passen voor helder en kleurloos water.
De chemische methode is in alle legers veelvuldig toegepast, zoowel voor
groote troepenmachten aan en achter het front, als voor patrouilles en